Razlika između verzija stranice "Sekrecija AB(O)H antigena"
| [pregledana izmjena] | [pregledana izmjena] |
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
No edit summary |
|||
Red 1:
'''Sekrecija AB(O)H antigena''' je [[fenotip]]ski sistem sa dvije alternativne varijante: '''sekretor''' i '''nesekretor''' ''A'', ''B'' ili ''H'' [[glikoprotein]]a. Naima antigeni ''AB(O)H'' sistema se javljaju u dva složena spoja: [[glikolipid]]i i glikoproteini. Prvi su topivi u mastima, a drugi u vodi, što im ogućava da se pojave u mnogim tjelesnim tečnostima (osim) [[krv]]i.
Sekreciju ili nelučenje antigena ovog sistema u pomenute ekskrete kontroliraju dva alela jednog [[gen|lokusa]]: [[dominantnost|dominantni]] ''Se'' i [[recesivnost|recesivni]] ''se''. Međutim, aktivnost ovog lokusa ovisi i od onog za kontrolu [[Lewis sistem antigena|Lewis sistema antigena]]. Svojevremeno je ovaj sistem [[biohemija|biohemijsko]]-[[fiziologija|fiziološke]] varijacije označavan kao "honorarna [[krvna grupa]]".
Antigeni ''ABO(H)'' sistema su [[glikoprotein]]i ili [[glikolipid]]i visoke molekulske mase, u kojima se kratke ugljičnohidratne sekvence terminalno vežu za masivne [[bjelančevina|bjelančeinske]]] komponente.
==Historija==
Antigeni ''ABO(H)'' sistema mogu, dakle biti i [[glikoprotein]]i i [[glikolipid]]i, ali u obje njihove varijante antigenu aktivnost određuje terminlna [[šećer]]na komponenta, odnosno četiri njena vršna [[monosaharid]]a. Na taj osnovni lanac, aktivni alel ''H'' kodira sintezu [[ enzim]]a koji dodaje samo jednu molekulu ''N''-galaktozamina na postojeću fukozu, i to sa bočne stane. Takve osobe imaju krvnu grupu ''O''. [[Alel]] ''I''<sup>A</sup> kodira sintezu enzima koju na supstancu ''H'' terminalno dodaje još jedan prosti aminošećer – ''N''-galaktozamin (pa nastaje fenotip ''A''), dok ''I''<sup>B</sup>, umjesto toga, na istoj poziciji kodira dodavanje ''D'' galaktoze.<ref>Cavali-Sforza L. L., Bodmer W. F. (1999): The genetics of human populations. Dover PublicTIONS, Inc., Mineola, New York, ISBN 0-486-40693-8. </ref>
Dugo se mislilo da [[krvna grupa]] ''O'' ne posjeduje ni jednu supstancu u lancu sinteze ''ABO'' antigena,. Međutim, Morgan i Watkins su [[1948]]., u [[eritrociti]]ma i [[pljuvačka|pljuvački]] ''sekretora'' , determiniraju antihen ''H'' i razvijaju, danas općeprihvaćenu tezu o osnovnim karikama u lancu sinteze ''ABO(H)'' antigena, smatrajući pritom ''H'' supstancu nposrednim supstratom, tj. prekursorom za djelovanje [[enzim]]a čiju sintezu kontrolitaju aleli ''I'' (aktivni ''I''<sup>A</sup> i ''I''<sup>B</sup>, a nealtivni ''I''<sup>0</sup>). Svi ovi antigeni se pojavljuju u dvije varijante: topivi u [[alkohol]] i topivi u [[voda|vodi]]. Prva kategorija supstanci se nalazi u svim tkivima (osobito u [[krv]]i), osim [[mozak|mozga]], ali ih nikad nema u sekretima. Oni koji su topivi u vodi, rasprostranjeni su u većini tjelesnih tečnosti (osom krvi!) i sekreta ([[znoj]], suze, [[mlijeko]], [[želudac|želučani sok]], gnoj, [[mokraća]], [fizmet]] i druge). Nasljedni dimorfizam sekrecija-nesekrecija ''A'', ''B'' i ''H'' antigena kontrolira genski lokus koji ne netavisan od onih koju kodiraju njihovu sintezu.
''Bombay'' fenotip se javlja kao posljedica homozigornosti na lohškusu ''H'', tj. u slučajevima kada e recesivni [[alel]] ''h'' nađe u [[homozigot]]nom stanju: genotip ''hh''. On se ispoljava, bez obzira da li osobe imaju alele za sintezu ''A'' ili ''B'' antikena, jer oni ostaju nektivni zbog nedostatka prekursora (''H'') na koji bi mogli djelovati. Prema tome, gen ''h'' je amorf u lancu sinteze supstanci ''H'', ''A'' i ''B'', kao što je amorf i ''I''<sup>0</sup> u nastavku alternativne sinteze ''A'' i ''B'' antigena.<ref> Hadžiselimović R. (1977): Genetika sekrecije ABH antigena u stanovništvu SR Bosne i Hercegovine. God. Biol. inst. Univ. u Sarajevu, 30: 29-104.</ref>
==Odnos ''Se'' i ''Le'' lokusa==
''Se'' gen kodira sintezu fukozil transferaze, koja dodaje fukozu na tip 1 prekursora samo ako je fukoza već dodana proizvodu ''Le'' gena. Drugim riječima, ''Se'' [[alel]]ogen kodira fukozil transferazu, koja opet dodaje fukozu na ''Le'' (a) antigen. Dodavanjem ove druge fukoze stvara se ''Le'' (b) antigen. Dakle,
| |||