Razlika između verzija stranice "Aleksandar Ranković"
| [pregledana izmjena] | [pregledana izmjena] |
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
No edit summary |
|||
Red 3:
Aleksandar Ranković jedan je od najodgovornijih lica za teror jugoslavenske tajne policije i masovna ubijanja nakon Drugog svjetskog rata ponajviše [[Hrvati|Hrvata]], ali i Slovenaca,Srba, [[Bošnjaci|Bošnjaka]] i Albanaca na [[Kosovo|Kosovu]].
==Djetinjstvo i obrazovanje==
Rođen je 28. novembra 1909 u Draževcu (Obrenovac) gdje je i završio osnovnu školu. Kao mnoga djeca u to vrijeme, odlazi 1922. u Beograd na zanat. Veoma rano pristupa radničkom pokretu. 1924. postaje član sindikata. 1927. postaje član podružnice svih krojačkih i tekstilnih radnika, te upoznaje svoju buduću suprugu Anđu i biva primljen u [[Savez komunističke omladine Jugoslavije]]. Nakon toga postaje sekretar Mjesnog komiteta SKOJ za Beograd.
== Rad u Partiji==
1928. postaje sekretar Pokrajnskog komiteta SKOJ Srbije, tada je već bio član KPJ. Zbog izdavanja letaka Ranković, po prvi put u svom životu, biva uhapšen.
===Šestojanuarska diktatura===
Dok je boravio u zatvoru u Glavnjači bio je mučen ali nije izdao imena drugih članova SKOJ-a. Osuđen je na 6 godina robije u [[Sremskoj Sremska Mitrovica|Mitrovici]] i [[Lepoglava|Lepoglavi]]. Za vrijeme boravka u tamnici Ranković radi na širenju revolucionarnih ideja. 1935. Ranković se pušta na slobodu i ide na odsluženje vojnog roka. Vraća se u Beograd, nakon vojne službe, te radi u radničkom pokretu Srbije. Bio je pod prismotrom policije, u ilegali je radio pod imenom "Marko". U maju 1939 učestvuje na Zemaljskom savjetovanju komunista ispod [[Šmarnta Gora|Šmarnte Gore]], a kasnije i na Petoj zemaljskoj konferenciji u [[Zagreb]]u. Ranković se izabira u Politbro [[Centralni komitet komunističke partije Jugoslavije|CK KPJ]].
==Drugi svjetski rat==
{{Glavni|Drugi svjetski rat}}
U trenutku izbijanja Drugog Svjetskog rata, nalazi se u Zagrebu. 1941. opet biva uhapšen nakon što je učestvovao u miniranju radio-stanice u Beogradu. [[Gestapo]] ga je mučio u zatvoru, zbog povreda ležao je u bolnici, tu situaciju koriste 30. jula [[Spasenija Cana Babović]] i [[Đuro Strugar]] i izbavljaju ga. Od tada radi u ilegali. Tokom boravka u [[Bihać]]u, saznaje da mu je supruga [[Anđa Ranković|Anđa]] poginula kod [[Gacko]]g. U toku [[Narodnooslobodilačka borba|NOB]] obavlja dužnost člana Vrhovnog štaba NOV i POJ. Kao organizacioni sekretar KPJ postaje [[Josip Broz Tito|Tito]]v bliski saradnik.
==Osnivanje OZNE==
{{Glavni|OZNA}}
[[13. maj]]a 1944 na Visu se osniva Odsjek za zaštitu naroda (OZNA) čiji načelnik postaje Ranković. U novembru biva izabran za podpredsjednika Narodne skupštine Srbije. U službi zamjenika Tita, izdaje naređenje za proboj Sremskog fronta 1945. [[24. mart]]a 1946 pred Narodnom skupštinom izjavljuje da je Draža Mihajlović uhapšen. Poslije toga je znatno ojačao aparat državne represije. Optužio je [[Sreten Žujović Crni|Sretena Žujovića Crnog]] i [[Andrija Hebrang|Andriju Hebranga]] za antipartijski rad i pokušaj razbijanja KPJ, njih dvojica se hapse. Od 1946-1966 radi kao ministar unutrašnjih poslova FNRJ i šef svih policijskih i tajnih službi. [[Dobrica Ćosić]] izvještava Rankovića o položaju zatvorenika na [[Goli otok|Golom otoku]]. Nakon Rankovićeve posjete 1951. stanje se donekle poboljšalo. Ranković 1963. pušta u rad [[Autoput Bratstvo i jedinstvo|autoput "Bratstvo-Jedinstvo"]] (E-57) koji je vodio od preko [[Slovenija|Slovenije]], [[Hrvatska|Hrvatske]], [[Srbija|Srbije]] i [[Makedonija|Makedonije]].
==Afera prisluškivanja i Peti brionski plenum==
1966. Tito otkriva u svom radnom kabinetu (Užička br. 15 Beograd) uređaje za prisluškivanje. Isti su pronađeni i u rezidenciji njegove supruge [[Jovanka Broz|Jovanke]]. Osniva se komisija da ispita slučaj. Na sjednici Izvršnog komiteta, održane [[16. juni|16. juna]] 1966 Tito zakazuje [[Četvrti brionski plenum]] za 30 juni. Tokom sjednice Brionskog plenuma Ranković, usljed velikog pritiska, gubi svijest i prisutni ljekar ustanovljava blagi [[infarkt]]. [[1. juli|1. jula]] zvanično se otvara Četvrti Brionski plenum.
Tu se donosi odluka o reorganizaciji organa bezbjednosti i traži se ostavka Rankovića na funkciju člana CK SKJ.
==Isključenje iz SKJ i čistka kadrova==
Na sjednici CK SK Srbije održane 15. septembra, Spasenija Cane Babović (ista koja mu je pomogla) predlaže isključenje Rankovića iz SKJ. U oktobru se Ranković isključuje iz SKJ. Nedugo nakon toga slijedi uklanjanje simpatizera Rankovića: [[Svetislav Stefanović Ćeća]], [[Vojin Lukić]], [[Slobodan Krstić]], general [[Milan Žeželj]], general [[Miloje Milojević]] kao i drugi.<ref name="yutimes2">[http://www.yutimes.de/aleksandar-rankovic-narodni-heroj-ili-domaci-izdajnik/2/ Aleksandar Ranković:Narodni heroj ili domaći izdajnik? II.dio]''yutimes.de'', pristupljeno 7 .2.2015 {{sr simbol}} </ref>
==Povlačenje iz javnosti i smrt==
Aleksandar Ranković se povukao u vilu u [[Dubrovnik]]u od javnosti. Tu je analizirao svoje dnevne zabilješke. U noći 18-19. augusta 1983, Rankoviću je pozlilo dok je stajao na hotelskoj terasi. Doktor koji je stigao ustanovio je Rankovićevu smrt. Njegovoj sahrani na Novom groblju u Beogradu prisustvovalo je 100.000 ljudi.<ref name="yutimes2"/>
==Privatni život==
Iz svog prvog braka s Anđom je imao sina Miroslava. Ponovno se oženio s Vladislavom Slavkom, s kojom je imao sina Slobodana. Ima i unuku Anju Ranković koja radi kao novinarka i voditeljica.<ref name="yutimes2"/>
==Odlikovanja<ref name="yutimes2"/>==
* Nosilac partizanske spomenice
* Orden junaka socijalističkog rada;
* Orden Narodnog oslobođenja;
* Orden partizanske zvijezde;
* Orden zasluga za narod;
* Orden Bratstva i jedinstva I reda;
* Orden za hrabrost;
== Zanimljivost <ref name="yutimes"/>==
| |||