Razlika između verzija stranice "Plastid"
| [pregledana izmjena] | [pregledana izmjena] |
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
Red 2:
'''Plastid''' (grč: πλαστός – ''plastós '' = formiran, oblikovan) je velika [[organela]] u [[biljka|biljnim]] [[ćelije (biologija)|ćelijama]], uključujući i [[alga|alge]]. Plastidi su mjesta proizvodnje i skladištenja važnih [[hemija|hemijskih spojeve]] koje stvaraju i koriste ćelije i [[oraganizam]] u cjelini. Oni često sadrže [[pigment]]e za [[fotosinteza|fotosintezu]] i vrste pigmenata čije prisustvo može promijeniti ili odrediti boju ćelije. Oni imaju dvostruk [[DNK]] [[molekula|molejulu]], koja je kruna, kao i kod [[prokariote]] a.
== Biljni plastidi ==
[[File:010-Sol-tub-40xHF-Gewebe.jpg|300px|thumbnail|left|
Oni plastidi koji sadrže [[pigment]]e mogu obavljati [[fotosinteza|fotosintezu]]. Plastidi mogu i skladištiti fotosintetske proizvode kao što je škrob,a mogu sintetizirati i [[masna kiselina|masne kiseline]] [[terpen]]a, koje se mogu koristiti za proizvodnju energije i kao sirovina za sintezu drugih molekula. Na primjer, komponente [[biljka|biljne kutikule]] i njegovog epikutikulskog voska sintetiziraju se u epidermu ćelije iz [[palmitinska kiselina|palmitinske kiseline]], koji je sintetiziran u [[hloroplast]] ima [[mezofil]]nog [[tkivo|tkiva]].<ref>Kolattukudy P. E. (1996): Biosynthetic pathways of cutin and waxes, and their sensitivity to environmental stresses. In: Plant Cuticles. Ed. Kerstiens G., BIOS Scientific publishers Ltd., Oxford</ref>
Svi plastidi deriviraju iz ''protoplastida'' koji su prisutni u [[meristem]]skom [[tkivo|tkivu]] [[biljke|biljaka]]. Proplastidi i mladi hloroplasti obično se dijele jednostavnom fisijom, ali i zreli hloroplasti također imaju taj potencija.
[[Image:Plastids_types.svg|right|300px|thumb|Tipovi plastida]]
Plastidi se tokom [[ćelije (biologija)|ćelijske]] diferencijacije razviti u nekoliko oblika, u zavisnosti od nihove buduće funkcije u ćeliji. Nediferencirani plastidi (''proplastidi'') mogu se razviti u bilo koju od slijedećih varijanti:<ref name=wise>{{cite book |last=Wise |first=Robert R. |chapter=1. The Diversity of Plastid Form and Function |title=Advances in Photosynthesis and Respiration |publisher=Springer |date=2006 |url=http://www.springerlink.com/index/qp032630631337u6.pdf |volume=23 |pages=3–26 |doi=10.1007/978-1-4020-4061-0_1}}</ref>
*[[Hloroplast]]i – zeleni plastidi za: [[fotosinteza|fotosintezu]]; Preteče lloriplasta su [[etioplast]]i,
Line 15 ⟶ 16:
**Proteinoplasti: za skladištenje i modificiranje [[protein]]a
**Tanosomi: za sintezu i proizvodnju [[tanin]]a i poli[[fenol]]a
Ovisno o njihovoj [[morfologija|morfologiji]] i funkciji, plastidi imaju sposobnost da se diferenciraju i rediferenciraju iz jednog oblika u drugi.
Svaki plastid stvara više kopija kružnog 75-250
[[Jedro|Jedarni biljni]] [[gen]]i kodiraju ogromnu većina plastidnih proteina, a ekspresija plastidnih i nuklearnih gena je dobro ko-regulirana da koordinira pravilan razvoj plastida u odnosu na ćelijsku diferencijaciju.
Plastidna [[DNK]] postoji kao veliki [[protein]]-[[DNK]] kompleks povezan sa unutrašnjom membranom i nazvan je plastidnim nukleoideom. Svaka nukleidna čestica može sadržavati više od 10 primjeraka plastidne DNK. Proplastid sadrži jedan nukleid, u centru plastida. Tokom razvoja proplastida u [[hloroplast]] i pretvorbe jednog tipa, plastidi mijenjaju [[morfologija|morfologiju]], veličinu i lokaciju unutar organele. Remodeliranje nukleoida se dešava modifikacijom koja omogućava kompoziciju i povećanje količine nukleoidnih [[protein]]a.
Mnogi plastidi, posebno oni koji su odgovorni za fotosintezu, posjeduje brojne unutrašnje membranske slojeve.
U [[biljka|biljnim]] ćelijama, duge tanke izbočine zvane ''stromule'' ponekad se formiraju i povećanje glavnog plastidnog tijela u ''citosolu'' (međusobnim povezivanjem nekoliko plastida). Proteini, po svoj prilici manje molekule, mogu da se kreću u okviru stromula. Većina kultiviranih ćelija, koje su relativno velike u odnosu na druge biljne ćelije, imaju vrlo duge i obilne stromule koje se proširuju ka [[ćelije (biologija)|ćelijskoj]] periferiji.
== Plastidi algi ==
Kod [[alga|algi]], termin laukoplast se uputrebljava za nepigmentirane plastide čija se funkcija razlikuje od ostalih [[biljke|biljnih]] leukoplasta. Plastidi algi se također razlikuju i po sadržaju ''pirenoida''.
| |||