Razlika između verzija stranice "Minobacač"

'''Minobacač''' je [[artiljerija|artiljerijsko]] oruđe koje vrši gađanje samo ubacnim putanjama tj. polaznim uglom od 45 stepeni. Sastoji od tri osnovna dijela: glatke cijevi, podloge i dvonošca. Projektil koji se ispaljuje iz minobacača zove se mina. Minobacači služe kao oruđe za blisku podršku. Rasprostranjeni su zbog jefine proizvodnje, pokretljivosti, lakoglahkog održavanja i obučavanja. Minobacači se proizvode u mnogim zemljama, jer izrada nije tehnološki zahtjevna.

* LakiLahki, kalibra do 80 mm.

Minobacači postoje stotinama godina, prvi se put se javljaju za vrijeme opsada. Historičari tvrde da je minobacač prvi put upotrijebljen za vrijeme opsade [[Carigrad]]a [[1453]]. godine od strane vojske sultana [[Mehmed II]]. Minobacači iz tog doba su su ispaljivali spora zrna da bi ih žrtve mogle izbjeći.<ref name="Ágoston2005">{{cite book|author=Gábor Ágoston|title=Guns for the sultan: military power and the weapons industry in the Ottoman Empire|year=2005|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-0-521-84313-3|page=68}}</ref>

[[Datoteka:Great Turkish Bombard at Fort Nelson.JPG|thumb|lijevo|Minobacači osmanskeosmanlijske vojske.]]

Prvi minobacači kao što je bio [[Pumhart von Steyr]] su bili toliko teški i glomazni da se nisu mogli transportovati, ili se ono odvijalo veoma sporo. Prvi prenosivi minobacač je izumio [[Holandija|holandski]] vojni inžinjer barunbaron [[Menno van Coehoorn]] [[1673]]. prilikom opsade Gravea. nakonNakon uoptrebeupotrebe u srednjem vijeku Coehoornov tip minobacača težine 82 kg je ponovno upotrijebljen tokom [[Američki građanski rat|Američkog građanskog rata]] od strane sjevernjaka.<ref>Personal Memoirs of Ulysses S Grant, by Sam Grant, Kindle location 12783,</ref> Današnji tip minobacača je konstruisankonstruiran za vrijeme [[Rusko-japanski rat|Rusko-japanskog rata]] 1904-1905. [[Rusi]] su modificirali brodski top kalibra 47 mm za izbacivanje mina, i razvili projektil težine 11.,5 kg za njega. Ugao se mogao podešavati između 45 i 65 stepeni, a najveći domet je bio do 370 m. Konstruktor je bio general Leonid Gobjato (rus. Леонид Николаевич Гобято). Tokom [[Prvi svijetski rat|Prvog svjetskog rata]] kada se praktikovao pozicioni rovovski rat krajem 1914., sve zemlje usvajaju minobacače u naoružanje. Do [[1917]]. su uglavnom podešeni za dejstvo sa stalne pozicije, a od tada se uvode i prijenosni, koji mogu da prate napad i vatrom i manevrom. [[Njemačka]] vojska ima 1918. oko 1670016.700 minobacača (od toga 1240012.400 lakihlahkih, kalibra 37 i 75 mm). Minobacač kalibra 75 mm ima najveći domet od oko 1300 m. [[Francuzi]] imaju niz različitih tipova, 58, 75, 150, 200, 240, 340 mm. [[UK|Britanci]] 1918. uvode vrlo dobar minobacač marke Stoks-Brant (Stokes-Brandt) kalibra 81 mm, težine svega 52 kg, pogodan za napadna dejstva pješadije. Domet mu je 2000 m a brzina gađanja - 20 mina u minuti. U periodu između dva svjetska rata minobacači se sporo razvijaju, jer dolazi do razvoja avijacije, [[tenk]]ova i motorizirane artiljerije. Teški kalibri se izbacuju iz upotrebe a uvode lakilahki, pogodni za sadejstvo sa pješadijom. Tokom [[Drugi svjetski rat|Drugog svjetskog rata]] minobacači se masovno koriste pa se približavaju broju artiljerijskih oruđa po broju. [[SSSR]] prednjači, zato što je dobar dio artiljerije izgubljen u početnim borbama sa Nijemcima. Uvođenje masovno proizvedenih minobacača je bio način da se brzo povrati vatrena moć. U toku čitavog rata [[SSSR]] uspijeva da proizvede 347.900, dok Njemačka pravi samo oko 68.000 u periodu [[1941]]-[[1944]]. [[Crvena armija]] je ponekad imala i oko 100 minobacača na 1 km širine fronta. [[Jugoslavenski partizan]]i u toku rata dobijaju oko 3.364 minobacača od SSSR, i oko 2.661 od [[SAD]] i [[UK|V. Britanije]]. Do [[1943]]. jedini izvor je zapljena od neprijatelja i izrada u radionicama. Nakon [[Drugi svjetski rat|Drugog svjetskog rata]] do daljeg razvijanja i uvođenja novih tipova minobacača. Radi se na povećanju dometa, povećanju pokretljivosti i smanjenju težine.

'''Minobacačka paljba''' je paljbeno dejstvo jednog ili više minobacača. Minobacač je vrsta artiljerijskog oruđa namjenjenog za djelovanje po živoj sili i paljbenim sredstvima, koja se nalaze na otvorenom prostoru i u prirodnim i umjetnim zaklonima. Minobacači se odlikuju relativno malom masom, relativno velikom moći djelovanja [[projektil]]a i jednostavnom konstrukcijom. Imaju okomitu putanju (ciljanje se vrši pod kutevimauglovima elevacije 45-85°), te je pored ciljanja ciljeva iza zaklona, olakšan i izbor i maskiranje paljbenog položaja (može djelovati iz jaruga, udolina, šuma itd.) Najčešće se izrađuju s glatkim cijevima (cijevi bez žljebova za uvrtanje projektila pri napuštanju cijevi). Najčešće je minobacač sastavljen od cijevi, podloge, lafeta (u obliku nožica) i ciljnih sprava. S minobacačem se može paljbeno djelovati zasebno, a može se djelovati u paru, kada djeluje pomoću paralelnog [[snop]]a, te [[rafal]]no, odnosno s izbacivanjem mina, dok su druge u zraku. Vrlo je opasno i podmuklo njegovo djelovanje i brzo se s njim može zauzeti drugi položaj, budući da danas postoje [[instrument]]i za njegovo brzo otkrivanje, kada i on postaje meta. Minobacači koriste uglavnom: trenutne mine, dimne mine ''(za nastajanje dimnog zastora)'' i osvijetljavajuće mine ''(za osvjetljavanje borbene linije noću)''.

Ugao djelovanja je između 30 i 70 stupnjevastepeni. Mina se sastoji od bojeve glave, vrata i stabilizatora. Na dnu mine je upaljač, koja inicira prvo punjenje koje omogućava kretanje prema cilju, dok stabilizatori iniciraju rotaciju i stabilizaciju putanje projektila.<ref>Vojni leksikon, Beograd 1981.</ref>

* kemijskihemijski i biološki

* atomski (taktička atomska bojeva glava, 120 mm, Francuska vojska)