Razlika između verzija stranice "Sarajevo"
| [pregledana izmjena] | [pregledana izmjena] |
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
m nije početa gradnja, to što stoji u budžetu može i da se ne realizira |
→Privreda:
Dodate informacije o prosjecnoj plati te drugim cinjenicama vezanim za ekonomiju.
Sve su potrijepljene oficijalnim statistikama zavoda za statistiku. |
||
Red 72:
[[Datoteka:Pogled na Sarajevo.png|mini|250p|Pogled na Sarajevo sa [[Hrid]]a]]
Sarajevo se nalazi gotovo u samom geografskom središtu [[Bosna i Hercegovina|Bosne i Hercegovine]] i zaprema površinu od 141,5 km<sup>2</sup>. Centralni dijelovi grada smješteni su u kompozitnoj [[Sarajevska kotlina|Sarajevskoj kotlini]] koja se pruža od [[istok]]a prema [[zapad]]u i završava u [[Sarajevsko polje|Sarajevskom polju]], okruženo planinama Bjelašnicom i Igmanom na jugozapadu, Trebevićem na jugoistoku, te srednjim planinama i međudolinskim rtovima na sjeveru i sjeverozapadu. Najstariji dijelovi grada ([[Vratnik (naselje)|Vratnik]], [[Bistrik]], [[Hrid]], [[Kovači (Sarajevo)|Kovači]], [[Alifakovac]]) su na padinama okolnih bregova.
Prosječna nadmorska visina Sarajevskog polja je 500 m. Najzapadnija tačka polja je na 18<sup>0</sup> 16' istočne geografske dužine. Krajnja istočna tačka je na 18<sup>0</sup> 27' istočne geografske dužine, najsjevernija je 43<sup>0</sup> 53’ sjeverne geografske širine, a najjužnija je na 43<sup>0</sup> 47' sjeverne geografske širine <ref>Grad Sarajevo: O Sarajevu. [http://www.sarajevo.ba/ba/stream.php?kat=31
=== Klima ===
Red 130:
U zapadnom dijelu [[Sarajevsko polje|Sarajevskog polja]], na području prigradskog naselja [[Ilidža]], izvire jedna od najvećih rijeka u Bosni i Hercegovini, [[Bosna]], koja nastaje od tridesetak manjih izvora u podnožju planine [[Igman]], stvarajući jedinstven park prirode -[[Vrelo Bosne]].
Pored rijeka Bosne, [[Željeznica|Željeznice]] i Miljacke, ostali veći stalni vodotoci su: [[Zujevina]], [[Ljubina]], [[Misoča]], [[Stavnja]], [[Tilava]], [[Dobrinja (rijeka)|Dobrinja]], [[Bijela rijeka]], [[Crna rijeka]], [[]Rakitnica (rijeka)|Rakitnica], [[Mošćanica]], [[Vogošćanska rijeka]] i dr <ref>
Vodopad [[Vodopad Skakavac (Sarajevo)|Skakavac]], visok 98 metara, se nalazi 12 km od centra.
Red 170:
== Grb i zastava ==
{{Glavni|Grb Grada Sarajeva|Zastava Sarajevskog kantona}}
Grad Sarajevo od 2000. godine ima svoju novu [[Zastava Grada Sarajeva|zastavu]] i novi [[Grb Grada Sarajeva|grb]]. Na glavi štita su elementi tipičnih krovova, koji simboliziraju i brda u zelenoj boji. Ispod su nazubljene gradske zidine s dvije otvorene kapije u crnoj boji na bijeloj pozadini, koje simboliziraju Grad. U dnu grba je dolina, kroz koju teče rijeka u plavoj boji, koju premošćuje bijeli most. Okvir grba je zlatno-žut <ref>
== Politika ==
Red 189:
==== Teritorijalna podjela od 1995. ====
Grad Sarajevo se sastoji od četiri gradske općine: [[Stari Grad, Sarajevo|Stari Grad]], [[Centar, Sarajevo|Centar]], [[Novo Sarajevo]] i [[Novi Grad, Sarajevo|Novi Grad]], a zajedno sa susjednim općinama čini [[Kanton Sarajevo]], koji je u sastavu [[Federacija Bosne i Hercegovine|Federacije Bosne i Hercegovine]].
Od dijelova predratnih općina Novi Grad, Novo Sarajevo, Stari Grad, Trnovo, [[Pale]] i cijelog teritorija općine [[Sokolac]] 1993., te naselja [[Kasindo (naselje)|Kasindo]], [[Lukavica]], [[Hreša]] itd.<ref>
==== Teritorijalna podjela do 1995. ====
Red 202:
=== Razvoj stanovništva ===
Broj stanovnika u Sarajevu se vidljivo povećava; [[1910]]. godine Sarajevo je imalo 57.040 stanovnika, [[1931]]. godine 78.180, a [[1961]]. 143.120 stanovnika, naprema 401.118 stanovnika u decembru [[2002]]. godine. <ref>
Po posljednjem službenom [[Popis stanovništva u Bosni i Hercegovini 1991.|popisu stanovništva iz 1991]]. godine, Grad Sarajevo (područje svih deset općina prema teritorijalnoj podjeli do 1995. godine) imao je 527.049 stanovnika.<ref name="SZS">[http://pod2.stat.gov.rs/ObjavljenePublikacije/G1991/pdf/G19914018.pdf Savezni zavod za statistiku i evidenciju FNRJ i SFRJ, popis stanovništva 1948, 1953, 1961, 1971, 1981. i 1991. godine, za teritorijalnu organizaciju, općine i pripadajuća naseljena mjesta 1991. godine.]</ref>
Red 334:
=== Opere i pozorišta ===
Prve klasične, pozorišne predstave u gradu održavale su se u [[Despića kuća|Despića kući]], pa se ovaj objekat može smatrati pretečom savremenog [[pozorište|pozorišta]] u Sarajevu.<ref>[http://www.sonar.ba/discover.php?lang=ba&action=full&id=14 Otkrij Sarajevo - Atrakcije - Despića kuća | Sonar.ba - Istraži Sarajevo]</ref> Danas je tu smješten Muzej književnosti i pozorišne umjetnosti.<ref>
Veliki broj glumaca, režisera, scenografa, kostimografa, koreografa, dirigenata, baletnih i opernih umjetnika, sticali su slavu na sceni Narodnog pozorišta Sarajevo, kao što je [[Ljiljana Molnar-Talajić]], svjetski priznata [[primadona]], koja je ponijela slavu sarajevskog i bosanskohercegovačkog teatra i na pozornicama najznačajnijih svjetskih teatara.
Narodno pozorište Sarajevo ima 225 zaposlenih, a svoju djelatnost ostavaruje u matičnoj kući na [[Obala Kulina bana|Obali Kulina bana]]<ref>
[[Kamerni teatar 55]] počeo je sa radom 7. marta 1955. godine. Njegov osnivač bio je [[Jurislav Korenić]] (1914-1974). Teatar je, na tragu novih teatarskih stremljenja u tadašnjoj Evropi, bio novost na ovim prostorima i primjer kojeg su slijedili brojni teatri. Prezentira novi vid dramaturgije, ”dramu apsurda” ili “anti dramu” ili “novu dramu”. Izvode se tekstovi [[Samuel Beckett|Becketta]], [[Alfred Jarry|Jarrya]], [[Jean Genet|Geneta]], [[Eugène Ionesco|Ionesca]], Schwartza, [[Anton Pavlovič Čehov|Čehova]]… i drugih autora, čija poetika u modernom teatru proizlazi iz “apsurdnog osjećanja života”. Karakterizira ga pozornica “ring”, okružena gledalištem, umjesto frontalnog tipa scene, s nepremostivom “rampom”, s intimnijom, prirodnijom i iskrenijom glumačkom igrom. <ref>[http://www.kamerniteatar55.ba/intro.htm Službena stranica Kamernog teatra 55 u Sarajevu]</ref>
Red 460:
Sarajevo ima jaku turističku ponudu i [[Lonely Planet]] je gradu dao 43. mjesto na listi najposjećenijih gradova u svijetu u [[2006]]. godini. <ref>Lonely Planet (Mart 2006). Put kroz najbolje gradove u Evropi </ref> Sportski turizam koristi skijaške terene olimpijskih igara iz [[1984]], na obližnjim planinama [[Bjelašnica|Bjelašnici]], [[Igman]]u, [[Jahorina|Jahorini]] i [[Treskavica|Treskavici]]. 600 godina historije Sarajeva čini turističku ponudu zanimljivom. Sarajevo je usluživalo putnike tokom vijekova i predstavljalo važan trgovinski centar kako tokom [[Osmanlijsko carstvo|Osmanlijskog]] carstva i perioda [[Austro-Ugarska|Austro-Ugarske]] vlasti, tako i u svojoj novijoj historiji.
Prosječna neto plaća u prva četiri mjeseca 2014. godine iznosila je 1.039 KM ili 531 €<ref>http://zis.ks.gov.ba/sites/zis.ks.gov.ba/files/45%20Plaća%202014.pdf</ref>, dok je prosjek neto plaća u [[Federacija Bosne i Hercegovine|Federaciji BiH]] u
istom periodu iznosio 836 [[KM]]<ref>http://www.fzs.ba</ref>. Pored toga, Sarajevo bilježi i najnižu stopu nezapolsenosti te najveći broj preduzeća po glavi stanovnika u [[Federacija Bosne i Hercegovine|Federaciji BiH]]<ref>http://www.fzzpr.gov.ba/upload/file/dokumenti/makroekonomski_i_socioekonomski_pokazatelji/Makroekonomski%20pokazatelji%20po%20kantonima%202012%20-%2020%2006%202013%20.pdf</ref>. Ekonomski, Sarajevo je najrazvijeniji grad Bosne i Hercegovine.
=== Telekomunikacije ===
Line 527 ⟶ 531:
==== Univerzitet ====
Grad Sarajevo sjedište je najveće visokoškolske ustanove u zemlji, [[Univerzitet u Sarajevu|Univerziteta u Sarajevu]], te niza drugih visokoškolskih ustanova, čime se svrstava u red najvećih univerzitetskih centara u cijeloj regiji [[Jugoistočna Evropa|jugoistočne Evrope]].
Sarajevski univerzitet osnovan je 40tih godina i čine ga 18 fakulteta, 3 teološka fakulteta, 3 akademije i 2 visoke škole <ref>
[[Datoteka:Broj studenata u Sarajevu.jpg|lijevo|mini|400px|Broj studenata u Sarajevu 2000. godine]]
'''Prema podacima iz 2012. u gradu studira 33435 studenata, od čega 30669 na [[Sarajevski univerzitet|Sarajevskom univerzitetu.]]'''
Line 634 ⟶ 638:
* {{ZD-E|EGI}} [[Kairo]] <small>''(od 2006)''</small>
* {{ZD-H|HRV}} [[Dubrovnik]]''(od 2006)''</small>
* {{ZD-M|MAK}} [[Skopje]]''(od 2006)''
* {{ZD-T|TUR}} [[Konya]]<small>''(od 2007)''</small>
|}
| |||