Razlika između verzija stranice "Šah"

{{Glavni|Historija šaha}}

[[Datoteka:Youth at chess with suitors - Haft Awrang.jpg|mini|Šah u Perziji]]

[[Datoteka:Cafe de la Regence inside.jpg|mini|Cafe de la Regence u 19. stoljeću]]

Preteča svih igara na bazi šaha ([[kineski šah]], [[šogi]], [[makruk]]) je vjerojatno igra za četiri osobe iz sjeverne Indije nazvana [[čatarunga]]. Čatarunga je iz [[Sasanidsko carstvo|Sasanidskog carstva]], osvajanjem od [[Arapi|Arapa]] i arapskom ekspanzijom prema Evropi, proširena u ovom dijelu svijeta. Najkasnije u 13. stoljeću, šah se već igrao u Evropi, te je postao neazaobilazan kod vitezova. U 15. stoljeću, vjerojatno u Španiji, dolazi do velike reforme šahovskih pravila, gdje su uvedena pravila za damu , pješaka, te pravila rokade. U narednim stoljećima evropski su šahisti doveli do analitičkog i teorijskog razvoja šaha.

 

Povodom održavanje [[Svjetska izložba 1851.|Svjetske izložbe u Londonu 1851.]] godine, na inicijativu engleskog majstora [[Howard Staunton|Howarda Stauntona]] održan je prvi moderni šahovski turnir. Dvoboj, između tada dvojice najboljih šahista svijeta [[Wilhelm Steinitz|Wilhelma Steinitza]] i [[Johannes Hermann Zukertort|Johannesa Zukertorta]] [[1866]]. godine, smatra se prvim [[Svjetsko prvenstvo u šahu 1866.|Šahovskim svjetskim prvenstvom]], mada su se slični turniri, bilo u turnirskom, bilo kao dvoboji, održavali i ranije. Kao ''meč stoljeća'' nazvano je [[Svjetsko prvenstvo u šahu 1972.|Svjetsko šahovsko prvenstvo 1972.]] godine između [[Bobby Fischer|Bobbyja Fischera]] i [[Boris Spaski|Borisa Spaskog]], koje je umnogome doprinijelo popularizaciji šaha u svijetu, posebno na zapadu. Od 1945. do 1990. godine [[Sovjetski Savez]] je bio vodeća šahovska nacija, sa najvećim brojem svjetskih prvaka.

Povodom šahovskog turnira u [[Pariz]]u, na inicijativu Francuza [[Pierre Vincent]] osnovan je [[20. juli|20. jula]] [[1924]]. godine Svjetski šahovski zavez [[FIDE]]. Prvi predsjednik FIDE-e je bio Holanđanin [[Alexander Rueb]], a kao prve članice Saveza su postale [[Argentina]], [[Belgija]], [[Čehoslovačka]], [[Finska]], [[Francuska]], [[Holandija]], [[Italija]], [[Jugoslavija]], [[Kanada]], [[Mađarska]], [[Poljska]], [[Rumunija]], [[Švicarska]], [[Španija]] i [[Ujedinjeno Kraljevstvo]]<ref>[http://www.oocities.org/SiliconValley/Lab/7378/fide.htm Bill Wall: FIDE-Geschichte] (englisch)</ref>

 

 

== Moderni svijet šaha ==

 

=== Šahovski savezi ===

{{Glavni|FIDE}}

 

Međunarodni šahovski savez [[FIDE]] ''(Fédération Internationale des Échecs)'', objedinjuje sve nacionalne šahovske saveze, te određuje i normira šahovska pravila, organizira [[Svjetsko šahovsko prvenstvo|Šahovska svjetska prvenstva]], dodjeljuje šahovske titule i uz pomoć [[Elo sistem rejtingovanja]], objavljuje [[FIDE-ina ljestvica|FIDE-inu ljestvicu]] na kojoj se nalaze svi aktivni šahisti. Nacionalni šahovski savez [[BiH|Bosne i Hercegovine]] [[Šahovska unija Bosne i Hercegovine]] osnovan je 2004. godine<ref name="Statut">[http://www.bihchess.ba/statut.pdf Statut Šahovska unija Bosne i Hercegovine]</ref>. Unija organizira ligaška takmičenja, međunarodne turnire i šalje reprezentaciju na [[Šahovske olimpijada|Šahovske olimpijade]].