|
[[Datoteka:Tower of London, April 2006.jpg|desno|mini|Tower of London u aprilu 2006. godine]]
'''Londonski Tower''' (''Tower of London''' je) [[Srednji vijek|srednjovjekovna]] je [[tvrđava]] i historijski spomenik u centru [[London]]a, uz sjevernu obalu rijeke [[Temza|Temze]]. Pod tim imenom se imenom često spominje i '''White Tower''' (Bijela tvrđava), sagrađena za vrijeme [[Vilim I, kralj Engleske|Vilima Osvajača]], ali ona je samo dio kompleksa građevina okruženih zidinama i jarkom koje čine Tower of London.
Tower je tokom historije predstavljao utvrde i palače, u kojima su novi suvereni čekali [[krunidba|krundibu]], ali i zatvor za plemstvo. Služio je i oružarnica, tvrđava za pogubljivanje i mučenje, riznica, opservatorij[[opservatorija]], pa čak i kao [[zoološki vrt]].
== Historija ==
[[Datoteka:Towrlndn.JPG|mini|Tower of London, ilustracija iz manuskriptarukopisa pjesama čiji je autor, [[Karlo, vojvoda Orléansa]], bio dugo zatvoren u toj tvrđavi]]
Tower je sagrađen [[1078]]. godine, kadakad je uz sjeveroistočne zidine grada, po naredbi [[Vilim I Engleski|Vilima Osvajača]], sagrađen White Tower. Cilj je bio zaštititi Normanskinormanski narod i sam London od invazije. <ref name=Tinniswood> Tinniswood, Adrian ; 2001, A History of British Architecture: Buildings of the Middle Ages .</ref> Neki su pisci, poput [[William Shakespeare|Williama Shakespeara]], pogrešno opisivali Tower kao građevinu iz vremena [[Antički Rim|Starogstarog Rima]].
[[Rikard I, kralj Engleske]], naredio je da se White Tower opasa zidinama i jarkom napunjenim vodom iz Temze. Jarak nije uspješan sve dok [[Henrik III, kralj Engleske|Henrik III]], stotinu godina kasnije, nije naredio da se jarak sagradi na [[Holandija|holandski]] način. Henrik III je ojačao je zidine Towera, a unutar njega sagradio je komplekse palača, tako učinivši tako Tower of London glavnom kraljevskom palačom. Henrik III je u Tower smjestio i tri [[leopard]]a (ili [[lav]]a), koje je dobio kao vjenčani poklon od [[Fridrik II, car Svetog Rimskog Carstva|Fridrika II]], [[Spisak njemačkih kraljeva i careva Svetog rimskog carstva|cara]] [[Sveto rimsko carstvo|Svetog Rimskogrimskog Carstvacarstva]].
Utvrđivanje Towera završeno je [[1285]]. godine, kadakad je [[Eduard I, kralj Engleske|Eduard I]] oko postojećih zidina sagradio još jedan krug zidina, te tako potpuno zatvorio pristup Toweru. Napunio je postojeći jarak oko starih zidina i iskopao novi jarak oko novog kruga zidina.
Tower of London je ostao glavna kraljevska rezidencija sve do vremena [[Oliver Cromwell|Olivera Cromwella]], koji je srušio cijeli kompleks palača.
== VraneGavrani ==
[[Datoteka:Two ravens and the Tower of London.JPG|mini|DvijeDva vranegavrana ispred tvrđave]]
Tower of London je nezamisliv bez [[vranagavran]]a, kojekoji su se tu gnijezdilegnijezdili otkako je sagrađen. [[Karlo II, kralj Engleske|Karlo II]] je imao namjeruih daje ihnamjeru ukloni,ukloniti budući da su smetale dvorskom astronomu. Od namjere je odustao kadakad je saznao za [[legenda|legendu]] koja kaže da će, ukolikoako vranagavrani napuste Tower, [[monarhija]] i cijelo [[kraljevstvo]] propasti. Engleska je upravo izašla iz građanskog rata, a Karlo nije želio riskirati, pa je opservatorij premjestio u [[Greenwich]]. Trenutno u Toweru boravi osam8 vranagavrana, od kojih svakasvaki ima svoje ime. Jedan jeod primjeraknjih, po imenu Jim Crow (DžimJim Vrana), umrouginuo saje 44u godine44. godini.<ref name=Jerome> Jerome, Fiona ; 2006, Tales from the Tower</ref>
== Zatvorenici ==
Tower je, pored ostalog, predstavljao i zatvor za plemstvo i elitu. Među zatvorenicima su bili:
* [[Ivan, kralj Škotske]], zatvoren nakon prisilne [[abdikacija|abdikacije]]
* [[IvanDavid II, kralj Škotske]], zatvoren nakon prisilnesukoba [[abdikacija|abdikacije]];s engleskom vojskom
* [[DavidIvan II, kralj ŠkotskeFrancuske]], zatvoren nakontokom sukoba[[Stogodišnji srat|Stogodišnjeg engleskom vojskom;rata]]
* [[Ivan II, kralj Francuske]], zatvoren tokom [[Stogodišnji rat|Stogodišnjeg rata]];
* [[Henrik IV, kralj Engleske]], zatvoren tokom [[Ratovi ruža|Ratova ruža]]
* [[Margareta Anžujska]], engleska kraljica kao supruga Henrika IV, zatvorena tokom [[Ratovi ruža|Ratova ruža]]
* [[Eduard V, kralj Engleske]] i [[Rikard od Yorka i Norfolka]], zatvoreni od [[Rikard III, kralj Engleske|svog amidže]] kako ne bi predstavljali smetnju njegovoh vladavini
* Sveti [[Thomas More]], zatvoren (kasnije pogubljen) zbog protivljenja odvajanju engleskog katoličanstva od [[rimokatoličanstvo|rimokatoličanstva;]]
* [[Elizabeta I, kraljica Engleske]], zatvorena prije dolaska na vlast kako ne bi predstavljala prijetnju [[Marija I, kraljica Engleske|svojoj polusestri]];
* [[Rudolf Hess]], vođa [[Nacistička partija|Nacističke partije]]
== Pogubljeni ==
Kriminalci nižih slojeva obično su javno vješani izvan Towera, dok su oni iz viših slojeva društva, poput [[Thomas More|Thomasa Morea ]], javno obezglavljivani na Tower Hillu. U samom Toweru pogubljeno je sedam7 plemića, od kojih je pet5 žena. Među poznatim pogubljenim plemićima sujesu: ▼* [[Anne Boleyn]] ([[1536]] . godine), druga supruga kralja [[Henrik VIII, kralj Engleske|Henrika VIII]], osuđena zbog navodnog preljuba i incesta, ali u stvarnosti kako bi se kralj mogao ponovo oženiti i dobiti sina ;▼* Sveta [[Margaret Pole]] ([[1541]] . godine), rodica kralja [[Henrik VIII, kralj Engleske|Henrika VIII]] s jakim nasljednim pravom, posljednji član svrgnute [[Plantagenet|dinastije Plantagenet]], osuđena zbog navodne izdaje, a u stvarnosti kako bi se eliminirali svi mogući kraljevi rivali ;▼* [[Katherine Howard]] ([[1542]] . godine), treća supruga kralja [[Henrik VIII, kralj Engleske|Henrika VIII]], osuđena zbog počinjenog preljuba i incesta ;▼* [[Jane Boleyn]] ([[1542]] . godine), supruga [[George Boleyn|brata]] Anne Boleyn, dvorjanka Katherine Howard, osuđena zbog saučešća u izdaji koju je počinila KatherineCatherine Howard ;▼* [[Jane Grey]] ([[1554]] . godine), engleska plemkinja za koju neki historičari smatraju da je bila monarh 9 dana, osuđena zbog nezakonitog preuzimanja krune. ▼
Današnja uloga Towera je da čuva kraljevske dragulje i regaliju [[suveren]]a, a službeno je i jedna od kraljevskih palača. Tower osigurava elitna grupa čuvara ( osnovanihosnovana [[1485]] . godine) , tzv. ''Yeomen WardersaWarders'' ili '' BeefeateraBeefeaters'' (koji su svoj drugi i popularniji naziv dobili po tome što su tokom prošlosti, u doba kadakad je to bila rijetkost, bili hranjeni kvalitetnim goveđim mesom ; ''beef'' = govedina). Danas ti čuvari, osim poslova čuvanja same građevine, obavljaju i poslove turističkih vodiča. U septembru [[2007]]. godine, prvi put u historiji te službe , kao čuvarica je zaposlena je i jedna žena. ▼▲Kriminalci nižih slojeva obično su javno vješani izvan Towera, dok su oni iz viših slojeva društva, poput [[Thomas More|Thomasa Morea]], javno obezglavljivani na Tower Hillu. U samom Toweru pogubljeno je sedam plemića, od kojih je pet žena. Među poznatim pogubljenim plemićima su:
▲* [[Anne Boleyn]] ([[1536]]. godine), druga supruga kralja [[Henrik VIII, kralj Engleske|Henrika VIII]], osuđena zbog navodnog preljuba i incesta, ali u stvarnosti kako bi se kralj mogao ponovo oženiti i dobiti sina;
▲* Sveta [[Margaret Pole]] ([[1541]]. godine), rodica kralja [[Henrik VIII, kralj Engleske|Henrika VIII]] s jakim nasljednim pravom, posljednji član svrgnute [[Plantagenet|dinastije Plantagenet]], osuđena zbog navodne izdaje, a u stvarnosti kako bi se eliminirali svi mogući kraljevi rivali;
▲* [[Katherine Howard]] ([[1542]]. godine), treća supruga kralja [[Henrik VIII, kralj Engleske|Henrika VIII]], osuđena zbog počinjenog preljuba i incesta;
▲* [[Jane Boleyn]] ([[1542]]. godine), supruga [[George Boleyn|brata]] Anne Boleyn, dvorjanka Katherine Howard, osuđena zbog saučešća u izdaji koju je počinila Katherine Howard;
▲* [[Jane Grey]] ([[1554]]. godine), engleska plemkinja za koju neki historičari smatraju da je bila monarh 9 dana, osuđena zbog nezakonitog preuzimanja krune.
▲Današnja uloga Towera je da čuva kraljevske dragulje i regaliju [[suveren]]a, a službeno je i jedna od kraljevskih palača. Tower osigurava elitna grupa čuvara (osnovanih [[1485]]. godine) tzv. ''Yeomen Wardersa'' ili ''Beefeatera'' (koji su svoj drugi i popularniji naziv dobili po tome što su tokom prošlosti, u doba kada je to bila rijetkost, bili hranjeni kvalitetnim mesom). Danas ti čuvari, osim poslova čuvanja same građevine, obavljaju i poslove turističkih vodiča. U septembru [[2007]]. godine, prvi put u historiji te službe, kao čuvarica zaposlena je i jedna žena.
== Reference ==
{{reference}}
| 