Razlika između verzija stranice "Leipzig"
| [pregledana izmjena] | [pregledana izmjena] |
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
No edit summary |
No edit summary |
||
Red 35:
== Historija ==
Prvi put spomenut [[1015]]. a proglašen gradom [[1165]]. godine, Leipzig je temeljito obilježio historiju Saksonije i Njemačke. Oduvijek je smatran trgovačkim mjestom. Poznati lajpciški sajam, koji svoje korijene ima u [[Srednji vijek|Srednjem vijeku]], danas se ubraja među sajmove sa jednom od najdužih tradicija u svijetu. Sajam je postao događaj od međunarodnog značaja, naročito za vrijeme dok je Leipzig bio unutar Istočne Njemačke, dio istočnoevropskog ekonomskog bloka i član COMECON - Vijeća za uzajamnu ekonomsku podršku (kasnije OIEC). Osnivanjem [[Univerzitet u Leipzig|Univerziteta u Leipzigu]] [[1409]]. potaknut je razvoj grada u središte njemačkog prava i izdavačke industrije, a kasnije je grad postao sjedište Vrhovnog suda i Njemačke nacionalne biblioteke (osnovana [[1912]].).
U Leipzigu je rođen i poznati [[filozofija|filozof]] i matematičar [[Gottfried Wilhelm Leibniz]] [[1646]], a ovdje je i pohađao Univerzitet od [[1661]]. do [[1666]]. Čuveni kompozitori [[Johann Sebastian Bach]] i [[Richard Wagner]] su također veoma vezani za Leipzig. Prvi je ovdje radio od [[1723]]. do [[1750]]. u luteranskoj crkvi Svetog Tome, dok je drugi ovdje rođen [[1813]]. Iste godine, Leipzig i područje oko njega je bilo poprište velike bitke poznate kao ''Bitka nacija'', koja je je okončala [[Napoléon Bonaparte|Napoleonov]] pohod po Evropi i dovela do njegovog progona na [[Elba (ostrvo)|ostrvo Elba]]. U čast ove bitke, na njenu stotu godišnjicu [[1913]], u Leipzigu je podignut spomenik.
Terminal prve njemačke međugradske [[željeznica|željeznice]], od Leipziga prema [[Dresden]]u, izgrađen [[1839]], postaje željeznički čvor za cijelu [[Srednja Evropa|Srednju Evropu]], a izgrađena prelijepa zgrada glavne željezničke stanice ima, po površini, najveći terminal u Evropi.{{Izvor}}
Red 44:
Prva njemačka radnička partija ''Opće njemačko radničko udruženje'' (''Allgemeiner Deutscher Arbeiterverein'', ADAV) je osnovana u Leipzigu [[23. maj]]a [[1863]], a njen osnivač je bio Ferdinand Lassalle; iz svih krajeva Njemačke oko 600 radnika došlo je tada u Leipzig novom željezničkom linijom da bi prisustvovali osnivanju.
Jedna od najznačajnijih arhitektonskih zdanja u gradu, lajpciška [[sinagoga]] u [[Mauri|maurskom stilu]] iz [[1855]], potpuno je uništena za vrijeme "[[Kristalna noć|Kristalne noći]]". Pored toga, grad je dosta uništen i u savezničkom bombardovanju za vrijeme [[Drugi svjetski rat|Drugog svjetskog rata]]. Grad je oslobođen na [[Adolf Hitler|Hitlerov]] 56. i posljednji rođendan [[20. april]]a [[1945]]. od strane 69. američke pješadijske divizije. Nekoliko mjeseci kasnije, Amerikanci prepuštaju grad [[Crvena Armija|Crvenoj Armiji]] u skladu sa prethodno dogovorenim zonama okupacije. Leipzig zatim postaje jedan od većih gradova [[Njemačka Demokratska Republika|Njemačke Demokratske Republike]].
Godine [[1989]], nakon molitve za mir u crkvi Svetog Nikole, takozvanim "demonstracijama ponedjeljkom", počinju masovni protesti protiv komunističkog režima sa zahjevima za ujedinjenje sa Zapadnom Njemačkom.
Leipzig je bio grad-kandidat za održavanje [[XXX Olimpijske igre - London 2012.|Ljetnih olimpijskih igara 2012]]. godine, ali nije ušao u uži izbor.
Red 56:
* Nacionalni spomenik u čast Bitke nacija (''Völkerschlachtdenkmal''): jedan od najvećih ratnih spomenika u Evropi, sagrađen kao sjećanje na pobjedu nad Napoleonovom vojskom
* ''Gewandhaus'': sjedište poznatog ''Gewandhaus'' orkestra
* Stara vijećnica (''Altes Rathaus''): stara gradska vijećnica sagrađena [[1556]]. a u njoj se nalazi gradski historijski muzej
* Nova vijećnica (''Neues Rathaus''): gradska vijećnica sagrađena na temeljima dvorca ''Pleißenburg'', u kojem se [[1519]]. godine održavala debata između Johanna Ecka i [[Martin Luther|Martina Luthera]]
* Najviša zgrada u gradu ''City-Hochhaus'' izgrađena [[1972]], nekad je bila i dio univerziteta
* ''Auerbachs Keller'': restoran gdje je mladi [[Johann Wolfgang von Goethe|Goethe]] često zalazio za vrijeme svog studiranja u Leipzigu, spominje se i kao mjesto radnje u Goetheovom ''Faustu''
* Savezni administrativni sud Njemačke (''Bundesverwaltungsgericht''): bio je sjedište Vrhovnog suda Njemačkog Reicha u periodu od [[1888]]. do [[1945]].
Pored ovih građevina, treba se spomenuti lajpciška zgrada [[opera (muzika)|opere]] i [[zoološki vrt]], koji ima najveće kapacitete na svijetu namijenjene za [[primat (biologija)|primate]]. Crkva svetog Nikolasa (''Nikolaikirche'') bila je polazište mirnih ''ponedeljnih demonstracija'' za ujedinjenje Njemačke. Lajpciški međunarodni sajam se nalazi na sjeveru grada, a i njemu se nalazi najveća ostakljena dvorana na svijetu. Leipzig je također poznat po svojim prolazima između kuća (haustorima).
Red 66:
== Obrazovanje ==
[[Datoteka:HGB-LichthofMontage.jpg|desno|mini|Atrijum Akademije vizualne umjetnosti]]
[[Univerzitet u Leipzigu]] osnovan je [[1409]]. i smatra se drugim najstarijim univerzitetom u Njemačkoj, odmah poslije Univerziteta u [[Heidelberg]]u.<ref>Jens Blecher, Gerald Wiemers: ''Die Universität Leipzig 1943–1992'', Sutton Verlag, Erfurt, 2006, ISBN 978-3-89702-954-5</ref> U njemu je u periodu od [[1927]]. do [[1942]]. radio dobitnik [[Nobelova nagrada za fiziku|Nobelove nagrade za fiziku]] [[1932]]. godine [[Werner Heisenberg]]. Pored njega nobelovci [[Gustav Ludwig Hertz]] (fizika), [[Wilhelm Ostwald]] (hemija) i [[Theodor Mommsen]] (književnost) su također radili i djelovali na ovom Univerzitetu. Između ostalih studenata i profesora koji su prošli kroz Univerzitet su: minerolog Georg Agricola, pisac [[Gotthold Ephraim Lessing]], psiholog [[Wilhelm Wundt]], pisci [[Johann Wolfgang von Goethe]] i [[Erich Kästner]], filozofi [[Ernst Bloch]], [[Gottfried Leibniz]] i [[Friedrich Nietzsche]], političari [[Karl Liebknecht]] i [[Angela Merkel]] i kompozitor [[Richard Wagner]]. Na Univerzitetu studira oko 30.000 studenata.<ref>[http://www.uni-leipzig.de/english/index.html Univerzitet Leipzig]</ref>
U Leipzigu se također nalazi Univerzitet muzike i pozorišta osnovan [[1843]]. kao muzički konzervatorijum. Jedan od njegovih osnivača bio je [[Felix Mendelssohn]]. U toku [[2006]]. u ovu školu upisano je oko 900 studenata.<ref>[http://www.hmt-leipzig.de/index.php?english Univerzitet muzike i pozorišta]</ref>
Visoka škola za grafiku (''Hochschule für Grafik und Buchkunst'') osnovana je [[1764]]. a na nju je [[2006]]. upisano oko 530 studenata. Postoji još i visoka škola za tehniku, ekonomiju i kulturu (''Hochschule für Technik, Wirtschaft und Kultur'') osnovana [[1992]]. a na njoj studira oko 6200 studenata.<ref>[http://www.htwk-leipzig.de/english/indexe.htm Visoka škola za tehniku, ekonomiju i kulturu]</ref>
Između ostalih obrazovnih institucija njih tri pripadaju društvu Max Plancka: Instituti primjenjene matematike<ref>[http://www.mis.mpg.de Mathematics in the Sciences]</ref>, humanih kognitivnih nauka <ref>[http://www.cbs.mpg.de Human Cognitive and Brain Science]</ref> i evolucione antropologije <ref>[http://www.eva.mpg.de/ Evolutionary Anthropology]</ref> te dva Frauenhoferova instituta.
Red 85:
[[Datoteka:Leipzig MDR main building.jpg|desno|mini|''MDR'' - jedan od njemačkih javnih emitera]]
* '''MDR''' je jedan od njemačkih javnih emitera i ima sjedište u Leipzigu. U sklopu MDR-a djeluje simfonijski orkestar, hor i balet.
* ''Leipziger Volkszeitung'' su jedine dnevne novine u gradu, osnovane [[1894]]. godine.
* Postoje poslovnice [[Brockhaus]]a i izdavačkih kuća Insel Verlag i Reclam (osnovana [[1828]].).
== Godišnji događaji ==
* ''Bachfest'': festival u čast [[Johann Sebastian Bach|Bacha]]
* Božični sajam (od 1767.)
* ''Dokfestival'': međunarodni festival dokumentarnog i [[crtani film|crtanog filma]]
* GC - ''Games Convention'': konvencija video igara
Red 98:
== Sport ==
Njemačka nogometna organizacija (DFB) je osnovana u Leipzigu [[1900]]. godine.
Grad je bio jedan od domaćina [[Svjetsko prvenstvo u nogometu - Njemačka 2006.|Svjetskog prvenstva u nogometu 2006]]. godine. U njemu se održalo izvlačenje učesnika po grupama, te odigrane četiri utakmice u okviru grupne faze takmičenja i jedna utakmica druge faze. Utakmice su se održavale na Zentralstadionu (''Centralni stadion'') na kojem domaće utakmice igra nogometni klub [[FC Sachsen Leipzig]].
Leipzig je bio domaćin svjetskog kupa u mačevanju [[2005]]. i brojnih međunarodnih takmičenja u mnogim sportovima.
VfB Leipzig, danas 1. FC [[Lokomotive Leipzig]] je jedan od lajpciških nogometnih klubova, osvajač prvog nacionalnog nogometnog prvenstva [[1903]]. godine.
== Prijevoz ==
Red 111:
== Gradovi partneri ==
* {{ZD-E|ETI}} [[Adis Abeba]], [[Etiopija]] od 2004.
* {{ZD-U|UK}} [[Birmingham]], [[Ujedinjeno Kraljevstvo]]<ref>[http://www.birmingham.gov.uk/twins Web stranica Birminghama]</ref> od 1992.
* {{ZD-I|ITA}} [[Bologna]], [[Italija]] od 1962.
* {{ZD-C|ČEŠ}} [[Brno]], [[Češka Republika]] od 1973.
* {{ZD-N|NJE}} [[Frankfurt am Main]], [[Njemačka]] od 1990.
* {{ZD-N|NJE}} [[Hanover]], Njemačka od 1987.
* {{ZD-S|SAD}} [[Houston]], [[Texas]], [[Sjedinjene Američke Države|SAD]] od 1993.
* {{ZD-U|UKR}} [[Kijev]], [[Ukrajina]] od 1961.
* {{ZD-P|POLJ}} [[Kraków]], [[Poljska]] od 1973.
* {{ZD-F|FRA}} [[Lyon]], [[Francuska]] od 1981.
* {{ZD-K|KIN}} [[Nanjing]], [[Narodna Republika Kina|Kina]] od 1988.
* {{ZD-G|GRČ}} [[Solun]], [[Grčka]] od 1984.
* {{ZD-B|BIH}} [[Travnik]], [[Bosna i Hercegovina|BiH]] od 2003.
* {{ZD-B|BUG}} [[Plovdiv]], [[Bugarska]] od 1975.
== Poznate osobe ==
| |||