Razlika između verzija stranice "Glacijalni proces"

Neposredna erozija predstavlja pokretanje stijenskog materijala pod djelovanjem mase leda u pokretu. Kretanjem leda se pokreće već pripremljeni materijal ali se otkidaju i pokreću i dijelovi matične stijenske mase. Posrednu eroziju obavljaju komadi stijenske mase koje led otkida i nosi. Izazvane pojave najčešće su predstavljene odronjavanjem i osipanjem materijala. Ledenjak, krećući se, potkopava stijenske mase pored kojih prolazi i narušava prirodnu ravnotežu. Time izaziva koluvijalni proces, koji dovodi do odronjavanja i osipanja. Poseban vid pratećih pojava predstavlja soliflukcija, ili tečenje tla.

 

Zbog čvrstog agregatnog stanja transportnog sredstva, materijal koji ledenjaci prenose ne trpi nikakve selekcije po krupnoći. Materijal se transportuje po površini, unutar tijela ili u dnu glečera. U podini i na stranama ledenjaka dolazi do obrade materijala, ali ne i do njegovog zaobljavanja. Materijal je predstavljen uglastim komadima, oštrih ivica, rjeđe slabo zaobljenih, veličine od krupnoće gline (0,001 mm) do blokova metarskog prečnika.

 

Transport u glacijalnom procesu redovno traje veoma dugo. On se obavlja skokovito. Za vrijeme hladnijih perioda, ledenjaci su snažniji i brži, i transportuju se veće količine stijenskog materijala. U toku toplijih perioda, njihova [[kinetička energija]] značajno opada, pa im se smanjuje i transportna moć.

 

Akumulacija stjenskog materijala vrši se kada ledenjak smanji svoju kinetičku energiju. Međutim, promjena kinetičke energije je skokovita, pa se akumulacija vrši cijelom dužinom glečera, po njegovim stranama, na dnu, a velika količina materijala bude prenesena do kraja ledenjaka i tu taložena. Akumulirani materijal nije sortiran po krupnoći. Akumulirani materijal je, u slučaju debljih i snažnijih ledenjaka, sitniji, dok je u slučaju tanjih ledenjaka heterogeniji. Granulometrijski najsitniji materijal akumuliraju pokrovni glečeri polarnih oblasti.

 

Glacijalni proces spada u tzv. „klimatske procese“ i njegov početak i kraj uslovljeni su značajnim klimatskim promjenama — zahlađenjem, odnosno otopljavanjem. Promjene se dešavaju postepeno i veoma sporo. Snježna granica se snižava sa pojavom atmosferskih padavina u čvrstom stanju, dok je povećanje njene apsolutne visine uslovljeno klimatskim otopljavanjem i pojavom padavina u tečnom stanju. Smjena procesa, preuzimanje dominacije u morfološkom oblikovanju neke oblasti, ili gubitak uloge dominantnog faktora u formiranju reljefa, obavlja se veoma sporo, traje hiljadama godina i to uz čitav niz postepenih prelazaka jednog procesa u drugi. Glacijalni proces najčešće nastaje smjenom prethodnog fluvijalnog procesa, a završava se smjenom novim fluvijalnim procesom.