Prvi [[manastir]] je sagrađen u [[10. vijek]]u, a njegov osnivač je [[Žitije svetoga Atanasija Atonskog|Atanasije Atonski]].
Sada ima 20 manastira, 1617 grčkih, po jedan [[Srbija|srpski]], [[Bugarska|bugarski]], [[Rumunija|rumunski]] i [[Rusija|ruski]]. Manastiri su obezbjeđeni jakim zidovima – utvrđenjima da bi se zaštitili od osvajača i gusarskih napada. Svaki manastir je imao svoj posjed od koga se izdržavao. Pored manastirske crkve nalazi se veliki broj zgrada za stanovanje monaha, biblioteke, podrumi, magacini i druge prostorije. Srpski manastir [[Manastir Hilandar|Hilandar]] je sagradio [[Raška|raški]] veliki [[župan]] [[Stefan Nemanja]] [[1198]]. Sveta gora – Atos je bila pod direktnom srpskom vlašću [[1346]]-[[1371]].
