Razlika između verzija stranice "Sevilla"

|SlikaInfo = Sevilja, panorama

}}

 

'''Sevilla''' je privredni, kulturni i finansijski centar južne [[Španija|Španije]] glavni grad [[Autonomna pokrajina| autonomne pokrajine]] [[Andaluzija|Andaluzije]] i glavni grad istoimene provincije. Smještena je na obalama rijeke [[Gvadalkivir]] na 7 m [[Nadmorska visina|nadmorske visine]]. Prema nacionalnom institutu za statistiku ([[INE]]) u Sevilji je 2010. godine živjelo 704.198 stanovnika dok je u [[Metropolitansko područje| metropolitanskom području]] grada živjelo 1.508.605 stanovnika čime se Sevilja svrstala kao 4. najveći grad u Španiji.

 

===Period Kastilje===

[[Rekonkvist]] [[Ferdinand III Kastiljski]] 1248. godine, nakon sedam mjeseci opsade, zauzima grad i protjeruje sve maurske stanovnike čime se završava petovjekovna vladavina Maura. Tokom ovog perioda nastavlja se razvoj grada pri čemu se izgrađuju javne zgrade i crkve uglavnom u [[Gotički stil|gotičkom stilu]]. 1391. godine [[arhiđakon]] [[Ferrant Martinez]] zatvara sve [[Jevreji|jevrejske]] [[Sinagoga|sinagoge]] i pretvara ih u [[Crkva|crkve]] te prisvaja jevrejsku imovinu. Hiljade ljudi su ubijeni tokom [[Pogrom|pogroma]] dok su ostali primorani na preobraćenje na kršćanstvo. Sevilja je poznata i po tome da je tu otpočela prva [[Inkvizicija|inkvizicija]] atrg San Francisco je u početku bilo mjesto [[Ritual|rituala]] [[Auto de Fé]]. Tu je 6.2.1481. 6 ljudi živih spaljeno. U početku, djelovanje inkvizicije je bilo ograničena na područja [[Biskupija|biskupija]] [[Sevilja| Sevilje]] i [[Kordoba| Kordobe]] da bi se taj process brzo raširio i već 1492. godine tribunali inkvizicije su postojali u 8 gradova [[Kastilja| Kastilje]]. <ref>A. MacKay: "POPULAR MOVEMENTS AND POGROMS IN FIFTEENTH-CENTURY CASTILE", ''Past and Present'' (1972) 55 (1): 33-67. doi: 10.1093/past/55.1.33. Oxford University Press</ref>

 

 

===19. i 20. vijek===

Ovaj period je obilježio populacijski rast i industrijalizaciju, po čemu je Sevilja prednjačila u odnosu na druge gradove Andaluzije. Međutim, početkom [[Španski građanski rat|španskog građanskog rata]], nad Sevilju se nadvila tama. General [[Queipo de Llano]] u gradu izvodi udar brzo osvajajući centar grada.<ref name="Thomas">The Spanish Civil War, Hugh Thomas, Penguin, 1961, p221-3, ISBN 0-14-013593-6</ref> U službi branilaca grada svrstava se i [[Radio Sevilja]] putem koje se poziva stanovništvo iz okoline grada da dođu u grad da se bore dok organizovane grupe radnika postavljaju barikade po gradu. Ubrzo poslije toga snage generala Queipo de Llana zauzimaju radio stanicu putem koje se vrši propaganda [[Francisco Francom|Frankovog]] režima. <ref name="Thomas"/> Nakon početnih uspjeha branilaca grada, snage lojalne generalu Franku u potpunosti zauzimaju Sevilju i vrše represiju nad braniocima grada. <ref>{{cite book|url=http://books.google.com/books?id=-ncWULEubPQC&pg=PA93&lpg=PA93&dq=seville+fell+1936&source=web&ots=6GMvQVt4EY&sig=XAVObPeB8A3ChkDoOLEdTPpbiOk#PPA93,M1 |title=Lonely Planet Andalucia|publisher=Books.google.com |date= |accessdate=2011-04-10}}</ref>

{{Široka slika|Triana_panorama.JPG|1000px|Rijeka Gvadalkivir na kojoj leži Sevilja}}

 

==Znamenitosti==

[[Dvorac Alkazar]], [[Seviljska katedrala sv. Marije|Katedrala sv. Marije]] i [[Arhiv Indijanaca]] su na [[UNESCO|UNESCO]]-voj listi svjetske baštine.

 

*[[Katedrala sv. Marije]] je građena u periodu od 1401. do 1519. nakon perioda ''[[Period rekonkvista|Rekonkvista]]'' na mjestu bivše gradske [[Džamija|džamije]]. To je najveća katedrala od svih srednjovjekovnih i katedrala u gotskom stilu i po površini i zapremini koju zauzima, i sa najvećom unutrašnjošću u Španiji. Veličina katedrale i njen tlocrt je određen tlocrtom na kojemu je ona sagrađena.<ref>Velike arhitekture svijeta, Marjan tisak, Split, 2005., str. 125.</ref>. Pretvaranjem džamije u katedralu neki dijelovi su prepravljeni, a izgrađeni su i neki novi dijelovi katedrale. Od svih stupova i drugih elemenata koje je katedrala iskoristila od džamije, najpoznatiji je [[Minaret|minaret]] [[Giralda]] koji je pretvoren u zvonik a na njegovom vrhu se nalazi kip, lokalno poznat kao [[El Giraldillo]]. Unutrašnjost tornja ima rampe mjesto stepenica.

[[File:Patio_de_las_doncellas_200901.jpg|thumb|left|Dvorac Alkazar]]

 

===Muzeji===

Najvažnija zbirka umjetnina u Sevilji se nalazi u [[Muzej likovnih umjetnosti|Muzeju likovnih umjetnosti]]. Osnovan je 1835. godine u bivšem samostanu [[La Merced]]. U njemu se čuvaju djela mnogih umjetnika poput djela [[Barok|baroknog]] slikara [[Bartolomé Esteban Murillo|Murilla]], [[Francisco Pacheco|Pacheca]], [[Zurbarána]], [[Valdés Leala]], i drugih majstora iz perioda baroka a sadrži i kolekciju flamanskih slika iz 15. i 16. vijeka.

 

Ostali poznatiji muzeji u Sevilji su:

*[[Arheološki muzej Sevilja]] je muzej sa bogatom kolekcijom iz [[Tartezijanski period|Tartezijanskog]] i [[Rimsko carstvo|Rimskog]] perioda, a nalazi se na trgu ''America'' do ''Marija Lujza'' parka

*[[Muzej umjetnosti i tradicije]], takođe smješten na trgu ''America'' ispred Arheološkog muzeja.

 

===Parkovi i vrtovi===

*Park Marije Lujze je monumentalni park izgrađen 1929. godine u čast otvorenja Svjetskog sajma ‘’[[Ibero-Američke izložba|Ibero-Američke izložbe]]’’ održanog u Sevilji. Takozvani ''oduševljavajući vrtovi (Jardines de las Delicias) su smješteni do rijeke i dio su parka Marije Lujze.

*Alkazar vrtovi se nalaze u palači Alkazar. Sastoje se od različitih sektora uređenih u stilu različitih historijskih perioda. Vrtna terasa zauzima glavni dio gotskog dijela palače dok se izvan nje prostire vrt uređen u engleskom stilu. Sve to okružuje prostor sa građevinama koje su zadržale maurski stilu

 

==Klima==

Sevilja ima mediteransku klimu. <ref>{{cite journal|author=M. Kottek|coauthors=J. Grieser, C. Beck, B. Rudolf, and F. Rubel|title=World Map of the Köppen-Geiger climate classification updated|journal=Meteorol. Z.|volume=15|pages=259–263|url=http://koeppen-geiger.vu-wien.ac.at/pics/kottek_et_al_2006.gif|doi=10.1127/0941-2948/2006/0130|accessdate=April 22, 2009|year=2006}}</ref> Prosječna godišnja temperatura je 18,6 ° C. Poslije susjednog grada [[Kordoba|Kordobe]], Sevilja ima najtoplije ljeto na [[Evropa|Evropskom]], kontinentu (među svim gradovima s populacijom preko 100000 ljudi), s prosječnom dnevnom temperaturom zraka u julu od 35,3 ° C. Prosječna najniža temperatura zraka u julu je 19,4 ° C i svake godine u nekoliko navrata,.temperatura zraka prelazi 40 ° C. Ekstremne temperatura registrovane u Sevilji su one izmjerene u [[Meteorološka stanica|meteorološkoj stanici]], Seviljskog aerodroma i iznosile su: -5,5 ° C 12. februara 1956. godine, i 46,6 ° C 23. jula 1995. godine. Prosječan broj dana u godini sa temperaturom zraka iznad 32 ° C je 88, dok je u prosjeku 6 dana u godini temperature zraka ispod 0 ° C Prosječna jutarnja relativna vlažnost zraka je 84%, dok je prosječna večernja relativna vlažnost zraka: 46%.

 

{{Vremenski okvir|

| izvor 1 = [[Svjetska meteorološka organizacija]] ([[United Nations|UN]]),<ref>{{cite web|url=http://www.worldweather.org/083/c01237.htm |title=World Weather Information Service - Sevilla |publisher=Worldweather.org |date=2006-10-05 |accessdate=2011-04-10}}</ref> [[Agencia Estatal de Meteorología]]<ref>{{cite web|url=http://www.aemet.es/es/elclima/datosclimatologicos/valoresclimatologicos?l=5783&k=and |title=Valores climatológicos normales: Sevilla Aeropuerto - Agencia Estatal de Meteorología - AEMET. Gobierno de España |language={{es icon}} |publisher=Aemet.es |date= |accessdate=2011-04-10}}</ref>

|date=August 2010}}

 

==Kultura==

 

===Muzička scena===

Sevilja je tokom 1970-ih i 1980-ih godina prošlog vijeka imala jaku muzičku scenu s [[Bend|bendovima]] kao što su Alameda, Triana, Guadalquivir, Gong, Storm, Smash Goma i dr. koji su bili inspirisani muzikom koju su izvodili [[Pink Floyd]], [[King Crimson]] i [[Jethro Tull]]. Muziku koju su izvodili je spoj progresivnog [[Rock|roka]] i [[Flamenco|flamenka]].

Grad je također dom mnogim pozorištima i pozorišnim prostorima u kojima se nude klasična muzika, kao što su pozorišta Lope de Vega, La Maestranza, Teatro Real i dr.

 

===Noćni život===

Sevilja kao urban i kulturni centar ovog dijela Španije ima široku lepezu stvari za ponuditi cijeli dan, ali posebno od kasno navečer do ranih jutarnjih sati. Ugodna klima i prirodne znamenitosti

Sevilje pružaju pretpostavke da ljudi većinu svog slobodnog vremena mogu provoditi na otvorenom, uz razgovor, piće i uz [[tapas]].

 

===Gastronomska ponuda===

Tapas scena je jedna od glavnih kulturnih znamenitosti grada: ljudi idu iz jednog bara u drugi, uživajući u isprobavanju malih tradicionalnih jela pod nazivom tapas. Osim tapasa lokalni specijaliteti su: prženi i na žaru pečeni plodovi mora (uključujući i lignje, sipe, sabljarke, marinirani kostelj), razne vrste mesa na žaru, špinat sa slanutkom, janjeći bubrezi u sosu od višanja i dr. Tradicionalni sendvič poznat kao serranito je tipična i popularna verzija fast food-a.

 

==Administrativna podjela==

Sevilja se dijeli na 11 distrikta.

[[File:Distritos Sevilla.svg|left|thumb|Distrikti Sevilje]]

 

==Bratimljeni gradovi==

 

===Prijateljski gradovi ===

Sevilja ima uspostavljen prijateljski odnos sa gradom:

 

==Ekonomija==

Privredna aktivnost Sevilje se ne može odvojiti od privredne aktivnosti šireg područja grada.

Glavni grad Andaluzije, Sevilja je centar, privredno brzorastućeg područja. je fokus na rastuće gradsko područje. Osim tradicionalnih razvijenih područja u susjedstvu kao što su Santa Cruz, Triana i dr. u posljednje vrijeme značajan privredni rast ostvaruju i područja kao što su: Nervion, istočni dio Sevilje i El Porvenir. Tokom proteklih dvadeset godina, ovo područje je doživjelo značajan rast urbanog stanovništva i razvoj novih industrijskih i poslovnih tehnoloških parkova.

 

===Istraživanje i razvoj===

Grad Sevilja sa svojim naučno-istraživačkim centrima u velikoj mjeri doprinosi naučnim dostignučima. U gradu je smještena prva i najveća DNA banka u Španiji, koja djeluje u sklopu lokalnog preduzeća Neocodex. Neocodex sadrži 20.000 DNA uzoraka i međunarodno je priznata DNA banka. Osim toga, Sevilja se smatra važnim tehnološkim i istraživačkim centrom za obnovljive izvore energije i centrom aeronautičke industrije. Zahvaljujući svojim inovativnim i centrima visoke tehnologije, glavni grad Andaluzije je jedan od najvažnijih centara za razvoj i istraživanje u Španiji.

Glavni pravci djelovanja istraživačkih i inovativnih centara su usmjereni ka razvoju telekomunikacija, novih tehnologija, biotehnologije (u odnosu na lokalne specifičnosti poljoprivredne), zaštite okoliša i i razvoju obnovljivih izvora energije.

 

===Tramvaj ===

Seviljski tramvaj opslužuje centar Sevilje i otpočeo je sa radom u oktobru 2007. godine.

Trenutno je u funkciji tramvajska linija sa 5 stanica dok se u budućnosti planira proširenje mreža i uvođenje još 4 tramvajske stanice.

 

===Podzemna željeznica===

Seviljski metro ("Metro de Sevilla") je mreža podzemne željeznice koja opslužuje grad Sevilju i njeno metropolitansko područje. Sistem je potpuno nezavistan o bilo kojoj drugoj vrsti gradskog saobraćaja.To je bio šesti sistem podzemne željeznice izgrađen u Španiji nakon što su isti sistemi izgrađeni u [[Madrid|Madridu]], [[Barselona|Barseloni]], [[Valencija|Valenciji]], [[Bilbao|Bilbau]] i [[Palma de Maljorka|Palma de Maljorki]]. Po broju prevezenih putnika (više od 12 miliona u 2009. godini) ovaj sistem podzemnih željeznica je peti u Španiji.

 

===Željeznica ===

Pored ostalih vrsta saobraćaja koje su na usluzi stanovnicima Sevilje i njenog metropolitanskog područja tu je i tradicionalna željeznica. Mrežom željeznica danas saobraćaju moderni vozovi velikim brzinama ten a taj način je povezan centar grada sa prigradskim područjima.

 

===Aerodrom ===

[[Aerodrom San Pablo]] je glavni aerodrom u Sevilji i drugi po veličini u [[Andaluziji]] odmah poslije aerodroma u [[Malaga|Malagi]]. Kroz aerodrom u 2009. godini je prošlo 4.051.392 putnika i nešto manje od 5.000 tona tereta. <ref name="stats">[http://www.aena.es/csee/Satellite?pagename=Estadisticas/Home AENA - airport statistics]</ref> Aerodrom San Pablo ima jedan terminal i jednu pistu. Izgradnja aerodrome je započela 1915. godine, dok je prvi komercijalni let obavljen 1919. godine. Na početku španskog građanskog rata to je bila prihvatna tačka za dolazak španjolskih legija. Tokom 1940-tih godina 20. vijeka aerodrome u Sevilji je određen za međunarodni promet, prvenstveno sa [[Južna Amerika|[[Južnom Amerikom]], te je zbog tog razloga u velikoj mjeri i obnovljen.Osim toga, opsežna obnova aerodroma obavljena je Između 1989. i 1992. godine čime bi se omogućio dolazak mnogih posjetilaca za Expo 92. Aerodrom u Sevilji je jedna od najvažnijih baza španskog avioprevoznika [[Vueling]].

 

===Biciklističke staze===

U sklopu javnog prevoza u Sevilji je integrisan i prevoz biciklom. Širom grada bicikli su dostupni za najam po niskim cijenama a biciklističke staze su uređene u većini ulica i taj trend uređenja i širenja mreže biciklističkih staza se nastavlja i u budućnosti.

 

==Obrazovanje==

Obrazovanje u Španiji je besplatno i obvezno za populaciju uzrasta od 6 do 16 godina. Sadašnji obrazovni sistem je uređen na osnovu Zakona o općem sistemu obrazovanja i nosi skraćenicu LOGSE (Ley de Ordenación General del Sistema Educativo). <ref>{{cite web|url=http://www.mec.es/educa/sistema-educativo/loe/sistema-educativo-loe.html|archiveurl=http://web.archive.org/web/20080412073035/http://www.mec.es/educa/sistema-educativo/loe/sistema-educativo-loe.html|archivedate=2008-04-12 |title=Sistema Educativo LOE by the Spanish Ministry of Education(Spanish Only) |language={{es icon}} |publisher=Mec.es |date= |accessdate=2010-04-13}}</ref> Tokom školske 2008/2009. godine u dječje vrtiće i osnovne škole u Sevilji upisano je 68.346 djece i učenika.

 

===Visoko obrazovanje===

Sevilja je dom za nekoliko univerziteta: [[Univerzitet u Sevilji]], [[Univerzitet Pablo de Olavide]] i [[Međunarodni univerzitet Andaluzija]]. <ref>http://www.unia.es</ref> Pored univerziteta koji imaju sjedište u Sevilji tu su i[[Texas Tech univerzitet]] sa sjedištem u Lubbock-u ([[Texas]], [[SAD]]) i [[Međunarodni univerzitet Menendez Pelayosa]] sa sjedištem u ([[Santander|Santanderu]], [[Španija]]) a koji imaju svoje podružnice u Sevilji.

 

 

==Poznate ličnosti==

 

*[[Maria Antonietta Španska]], kraljica [[Sardinija|Sardinije]] (1729-1785)

 

==Sport==

 

Sevilja je sportski centar ovog dijela Španije a najpoznatiji je po tome da je dom za dva suparnička fudbalska kluba: FK Sevilja i FK Real Betis.

* 7. [[Svjetsko prvenstvo u atletici]] 1999. godine

* Finale Kupa UEFA 2003. godine između klubova FK Celtic i FK Porto

 

{{Široka slika|Estadio betis.jpg|1000px|[[Stadion Benito Villamarín]] ([[FK Real Betis]])}}

 

==Galerija==

<center>

<gallery widths="120" heights="120px" perrow="5" style="border: 5px solid #a86; box-shadow: 0.1em 0.1em 0.5em rgba(0,0,0,0.75); -moz-box-shadow: 0.1em 0.1em 0.5em rgba(0,0,0,0.75); -webkit-box-shadow: 0.1em 0.1em 0.5em rgba(0,0,0,0.75); border-radius: 0.5em; -moz-border-radius: 0.5em; -webkit-border-radius: 0.5em;">

</center>

 

* [[Španija]]

* [[Andaluzija]]

 

==Vanjski linkovi==

* [http://www.spain.info/en_GB/ven/grandes-ciudades/sevilla.html Sevilja – Turistička zajednica Španije]

 

[[Kategorija:Gradovi u Španiji]]

 

{{Link FA|es}}