Verzija na dan 11 januar 2012 u 23:32 uredi WikitanvirBot (razgovor \| doprinosi) 35.372 edits m r2.7.1) (robot dodaje: ckb:فڕۆکە ← Starija izmjena		Verzija na dan 28 januar 2012 u 13:01 uredi poništi Palapa (razgovor \| doprinosi) Urednici, Administratori interfejsa, Administratori 43.912 edits No edit summary Novija izmjena →
Red 1: {{Infokutija avioni početak \|ime = Avion \|slika = A380 dsc04393.jpg \|slika_opis = Moderni avion (Airbus A380) \|alt = <!-- Alt text for main image --> }} [[Datoteka:A380 dsc04393.jpg\|300px\|thumb\|Moderni avion (Airbus A380)]] '''Avion''' je [[zrakoplov]], fiksnih krila čvrste konstrukcije sa [[motor]]om (pogonskom grupom). Krila (jedan ili više parova) su horizontalno postavljene i uzgonski profilisane, osnovne uzgonske površine, pomoću kojih avion ostvaruje održavanje u zraku, pod uslovom da ima dostatnu brzinu, vektora brzine bar približno usmjerenog u željenom pravcu kretanja (i načelno unutar određenog manjeg ugla u odnosu na uzdužnu osu, ~ < 45 stepeni), sa relativno malim odstupanjem po visini i pravcu od idealnog (za željeni smjer kretanja i potrebu mijenjanja pravca), te se samo takvo kretanje, ostvareno pomoću uzgonskih površina i pogonske grupe, koja daje efekt akcije-reakcije - naziva: [[letenje\|let]]. Za održavanje i kontrolisanje visine leta , većina postojećih konstrukcija zahtijeva postojanje određenih krilima-sličnih kontrolnih površina , iza ili ispred glavnih krila, koji se nazivaju kormilo visine, a za kontrolisanje leta po pravcu praktično svaka postojeća konstrukcija bilo kog aviona, ima prethodnim slične, vertikalne površine, koje se isključivo postavljaju oko kraja uzdužne ose aviona, postavljene bar približno vertikalno a nazivaju se kormilo pravca ili samo kormilo. Po uzdužnoj osi aviona glavni par krila mora se po konstrukcijskim principima postaviti tako da je približno postavljen oko centra težišta cijelog aviona, kako u situaciji kada je napunjen gorivom i korisnim teretom, i isto tako i kada je prazan, tako da se praktična konstrukcija konkretnog aviona svodi na prilagođavanje tlocrtnog oblika krila prevalentnoj brzini kojom bi trebao da se kreće avion i dinamici potrošnje goriva, uz održavanje približno istog momenta uzgona po promjeni težine, uzrokovanoj potrošnjom goriva. Kroz ~~zrak~~vazduh se je, principijelno, moguće kretati i bez uzgonskih površina i bez akcijsko-reakcijske (pogonske) grupe, ali takvo kretanje još uvijek nema jedinstven naziv, i predmet je teoretskih rasprava, i ukoliko je egzistencija neidentificiranih "letećih" objekata realnost, tada bi se oni trebali kretati prema principima usmjeravanja vlastite inercije i promjene modusa tog usmjeravanja, ali to onda više ne bi moglo da se označava sa nazivom "let"{{Izvor}}. Načelno, unutar kategorije "aviona" ubrajaju se i ekranoplani, iako u nekim državama ekranoplan zbog svojih specifičnosti, i uprkos sličnosti sa "avionima" ne može da se registrira kao zrakoplov, već kao plovilo. == Upotreba == Masovno korištenje aviona je započeto iz vojnih razloga, krajem [[Prvi svjetski rat\|prvog svjetskog rata]]. Masovnost upotrebe aviona se pogotovo odrazila na ishod [[drugi svjetski rat\|drugog svjetskog rata]], jer onaj ko kontrolira nebo taj i kontrolira bitku. Avioni se koriste za civilne i vojne svrhe. U civilnoj svrsi oni služe za prijevoz robe i putnika, dok za vojne svrhe služe za odbranu teritorije i za napad i/ili ~~bombadiranje neke zemlje~~bombardovanje. == Modeli == Line 15 ⟶ 26: * [[Bombarder]] je vojni avion koji tokom leta nosi bombe koje se koriste u bombardovanju ([[Boeing B-52]]) * [[Dvokrilac]] je stari avion koji ima dva krila ([[Antonov An-2]]) * [[Nevidljivi bombarder]] je tip aviona koji je teško uočljiv za [[radar]]e ([[Lockheed F-117]]) * Nevidljivi lovac je tip aviona koji je teško uočljiv za radare i neprijateljske avione. * Lovac (izvorno: borac, eng. Fighter-F) je veoma brzi avion kopnene vojske ili mornarice, dizajniran da uništava protivničke avione u vazduhu Line 24 ⟶ 35: * Izviđački, odnosno avioni motrenja i obavještavanja služe za prikupljanje podataka o neprijatelju. Mogu i služiti za ometanje komunikacija protivničke strane ([[Lockheed SR-71]]) * Kamikaze su lovački avioni korišteni za samoubilačke misije [[Japan]]skih pilota u 2. Svjetskom ratu * [[Boeing 747\|Jumbo Jet]] (~~džumbodžet~~džambodžet) je veoma veliki putnički avion, na mlazni pogon * Protivpožarni je avion konstruisan da prevozi hemikalije koje može izbaciti u cilju borbe protiv [[Požar]]a ([[Canadair CL-215]]) Line 36 ⟶ 47: == [[Boeing]] == == Također pogledati == * [[Aermacchi M.B.339]] * [[Bristol Blenheim]] * [[Consolidated B-24]] * [[Convair B-36]] * [[Convair B-58]] * [[Convair F-102]] * [[Convair F-106]] * [[Curtiss P-40]] * [[Dassault Mirage F1]] * [[Dassault Mirage III]] * [[Dassault Mirage IV]] * [[Eurocopter Tiger]] * [[Hapag-Lloyd Express]] * [[Hawker Hurricane]] * [[Nadopuna goriva tokom leta]] * [[Our Airline]] * [[Suhoj]] * [[Suhoj RRJ]] * [[V-22 Osprey]] [[Kategorija:Avijacija]]

Razlika između verzija stranice "Avion"