|
Bosanski jezik ne postoji, ovo je napisano na srpskom.
{{Infokutija biografija
|ime = Mihajlo
|prezime = Pupin
|slika = Michael Idvorsky Pupin.jpg
|širina slike =
|tekst uz sliku =
|dan rođenja = 9
|mjesec rođenja = oktobar
|godina rođenja = 1854
|mjesto rođenja = Idvor
|država rođenja = Srbija
|dan smrti = 12
|mjesec smrti = mart
|godina smrti = 1935
|mjesto smrti = New York
|država smrti = SAD
|ženski pol =
|država za kategoriju =
}}
'''Mihajlo Idvorski Pupin''', američki naučnik i [[izumitelj]] srpskog porijekla, rođen [[9. oktobar|9. oktobra]] [[1854]]. godine u selu ''Idvor'' u [[Banat]]u. Osnovno obrazovanje je stekao u Idvoru, a zatim u [[Pančevo|Pančevu]] da bi [[1872]]. godine svoje školovanje nastavio u [[Prag]]u. Poslije iznenadne očeve smrti, u martu [[1874]]. godine odlazi za [[Sjedinjene Američke Države]] u svojoj 20-toj godini života.
Poslije pet teških godina gdje je morao da radi kao fizički radnik, Pupin je uspio da se upiše na [[Columbia Coledge]] u [[New York]]u u jesen [[1879]]. Odmah se istakao kao primjeran učenik. Oslobođen je plaćanja školarine, a već na kraju prve godine dobio je dvije novčane nagrade (iz [[grčki jezik|grčkog jezika]] i [[matematika|matematike]]). Uglavnom se izdržavao prihodima od podučavanja slabijih učenika i fizičkog rada.
Po završetku školovanja [[1883]]. godine primio je diplomu prvog akademskog stepena "''Bachelor of Arts''". Dobio je stipendiju za studije matematike i fizike u [[Cambridge]]u u [[Velika Britanija|Velikoj Britaniji]] ([[1883]]-[[1885]]), a zatim u [[Berlin]]u ([[1885]]-[[1889]]) gdje je položio doktorat iz oblasti fizičke hemije, sa temom: "Osmotički pritisak i njegov odnos prema slobodnoj energiji".
Njegov položaj profesora teorijske [[elektrotehnika|elektrotehnike]] postepeno je usmjerio njegovo interesovanje na proučavanje [[elektromagnetizam|elektromagnetskih]] fenomena.
[[Električna rezonanca]], kao predmet izučavanja, privukla je njegovu pažnju [[1892]]. i rezultirala u pronalasku električnog strujnog kola, koje se danas univerzalno koristi u svim radio vezama. Patent električnog kola je prodao kompaniji Markoni. U isto vrijeme kompanija Markoni primjenila je njegov pronalazak za ispravljanje visokofrekventnih talasa koji se danas univerzalno primjenjuje u radiofoniji.
Pupin je bio oženjen Amerikankom Sarom Katarinom Jackson iz New Yorka. Sa njom je imao kćerku Barbaru. Umro je [[12. mart]]a [[1935]]. godine u New Yorku i sahranjen je na groblju Woodlawn u [[Bronx]]u.
== Zadužbine Mihajla Pupina ==
[[1914]]. godine stvorio je "[[Fond Pijade Aleksić-Pupin]]", u znak sjećanja i zahvalnosti majci Pijadi. Svake godine, sredstvima tog fonda, na svečanim Svetosavskim akademijama, nagrađivani su učenici koji su se isticali u [[književnost]]i, [[historija|historiji]] i guslarstvu.
Osnovao je i zadužbinu pri Narodno-istorijsko-umetničkom muzeju u [[Beograd]]u. Fondovi Zadužbine koristili su se za kupovinu srpskih umjetničkih djela za muzej i izdavanje publikacija "srpskih starina". U imovinu zadužbine, Pupin je uložio milion dinara.
== Vanjski linkovi ==
*[http://radnaetika.org/content/view/176/57/lang,sr/ Аутобиографија „Са пашњака до научењака“ (на српском)]
*[http://radnaetika.org/content/view/176/57/lang,en/ Michael I. Pupin's Autobiography „From Immigrant to Inventor“, (Charles Scribner's Sons, 1924)]
*[http://www.findagrave.com/cgi-bin/fg.cgi?page=gr&GSvcid=1462&GRid=844& Informacija o njegovom grobu]
*[http://www.acmi.net.au/AIC/PUPIN_BIO.html Biografija na engleskom]
*[http://www.imp.bg.ac.rs Еlektrotehnički institut ˝Mihajlo Pupin˝ Beograd - internet prezentacija]
[[Kategorija:Muškarac|Pupin,Mihajlo]]
[[Kategorija:1854 rođenja|Pupin,Mihajlo]]
[[Kategorija:1935 smrti|Pupin,Mihajlo]]
[[Kategorija:Srbijanski naučnici|Pupin,Mihajlo]]
[[Kategorija:Američki naučnici|Pupin,Mihajlo]]
{{Link FA|sr}}
[[cs:Michael Pupin]]
[[de:Mihajlo Pupin]]
[[en:Mihajlo Idvorski Pupin]]
[[eo:Mihajlo Pupin]]
[[es:Michael Pupin]]
[[fr:Michael Idvorsky Pupin]]
[[hr:Mihajlo Pupin]]
[[ht:Michael Pupin]]
[[ja:ミカエル・ピューピン]]
[[mk:Михајло Пупин]]
[[nl:Michael Pupin]]
[[pl:Michajlo Pupin]]
[[pt:Michael Pupin]]
[[ru:Пупин, Михаил]]
[[sh:Mihajlo Pupin]]
[[sl:Mihajlo Pupin-Idvorski]]
[[sr:Михајло Пупин]]
[[sv:Mihajlo Idvorski Pupin]]
[[sw:Michael Pupin]]
| 