Verzija na dan 29 oktobar 2010 u 10:50 uredi C3r4 (razgovor \| doprinosi) Urednici 73.705 edits mNo edit summary ← Starija izmjena		Verzija na dan 29 oktobar 2010 u 11:07 uredi poništi C3r4 (razgovor \| doprinosi) Urednici 73.705 edits No edit summary Novija izmjena →
Red 2: {{Nedostaju_izvori}} '''Aneksiona kriza''' je bio period od [[1908]]. - [[1910]]. godine u [[Historija Bosne i Hercegovine\|historiji]] [[Bosna i Hercegovina\|Bosne i Hercegovine]] nakon [[aneksija\|aneksije]] od strane [[Austro-Ugarska\|Austro-Ugarske]]. Aneksiona kriza (u stranoj literaturi poznata i kao Bosanska kriza) je politička kriza koja je trajala tokom 1908. i 1909. zbog aneksije Bosne i Hercegovine Austro-Ugarskoj, izvršene proglasom cara Franca Jozefa 7. oktobra 1908. godine. Kao neposredan povod poslužila joj Mladoturska revolucija, izvedena u ljeto 1908. 5. oktobra 1908. je Bugarska proglasila nezavisnost, a već sljedećeg dana, 6. oktobra Austrougarska objavljuje da aneksira Bosnu i Hercegovinu. Aktom aneksije, izvedenim bez prethodnog sporazuma sa velikim silama, koje su joj na Berlinskom kongresu dale mandat za okupaciju Bosne i Hercegovine, Austro-Ugarska je izvršila povredu međunarodnih ugovora i izazvala žive proteste u Evropi, utoliko više što se u isto vrijeme, i u sporazumu sa njom, Bugarska proglasila za nezavisnu. Predstavnici pravoslavnih i muslimanskih narodnih organizacija dali su u Budimpešti 11. oktobra izjavu da je aneksija izvršena bez pitanja i protiv volje stanovništva i uputili su posebnu delegaciju u evropske prestonice da tu izjavu stavi do znanja velikim silama. U Srbiji je aneksija izazvala veliko uzbuđenje, jer se osjećalo da se Austrija time učvršćuje na Balkanu, i da želi da presiječe sve nade u budućnost velike srpske države. Srbi su protestovali u svim prestonicama, stvorili Narodnu odbranu sa ciljem da prikupi dobrovoljce za eventualne borbe i obrazovali (24. februara 1909) koncentracionu vladu pod predsedništvom Stojana Novakovića. Pod pritiskom općeg neraspoloženja u Evropi, Austrija je sa Turskom sklopila sporazum (26. februara), platila joj odštetu od 2,5 miliona i počela pripreme da silom uguši srpske proteste, prije no što dođe do konferencije velikih sila, koju je predlagala Rusija. Rusko posredovanje je spriječila Njemačka prijetnjom u Petrogradu, zbog čega je Srbija morala da se pokori, ali posredovanjem Engleske oslobođena isuviše ponižavajuće izjave koju je tražila bečka vlada. Umjesto nje (31. marta 1909) dala drugu izjavu da: nova situacija stvorena u Bosni i Hercegovini ne zadire u Srbijina prava. Austro-Ugarska tom izjavom dobila zadovoljenje i smatrala se pobjednicom. U Srbiji je ova kriza izazvala jačanje nacionalizma i nacionalne solidarnosti. Ova kriza je na neko vrijeme poremetila odnose između Austrougarske i Rusije. Takođe, ova kriza se smatra uvodom u Prvi svjetski rat. Berlinskim sporazumom iz aprila 1909. ova kriza se završava. == Odlike perioda == Ovaj period odlikuju veliki nemiri i protesti u ~~Zemlji~~zemlji zbog nezadovoljstva naspram objavljenje aneksije.▼ ▲Ovaj period odlikuju veliki nemiri i protesti u Zemlji zbog nezadovoljstva naspram objavljenje aneksije. == Također pogledajte ==

Razlika između verzija stranice "Aneksijska kriza"