Razlika između verzija stranice "Endokrini sistem"
| [nepregledana izmjena] | [nepregledana izmjena] |
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
m robot Dodaje: ug:ئىچكى ئاجراتما سىستېمىسى; kozmetičke promjene |
|||
Red 1:
[[Datoteka:Illu endocrine system.png|desno|mini|227p|Glavne endokrine žlijezde. ([[Muškarac]] lijevo, [[Žena]] desno.) '''1.''' [[Epifiza]] '''2.''' [[Hipofiza]] '''3.''' [[Štitna žlijezda]] '''4.''' [[Grudna žlijezda]] '''5.''' [[Nadbubrežna žlijezda]] '''6.''' [[Pankreas]] '''7.''' [[Jajnici]] '''8.''' [[Testisi]]]]
'''Endokrini sistem''' je kontrolni sistem žlijezda sa unutrašnjim lučenjem. U endokrinim žlijezdama se pod uticajem informacija iz spoljašnje ili unutrašnje sredine sintetišu [[Hormon|hormoni]] koji su u stvari odgovor na te informacije. Putem njih regulišu se mnoge aktivnosti kao što su: metabolizam, seksualne aktivnosti, rast, metamorfoza, količina [[Voda|vode]] i [[Minerali|minerala]] u organizmu i dr. Pored endokrinih organa hormone luče i neke [[Nervna ćelija|nervne ćelije]] – neurosekretorne ćelije. Hormoni se oslobađaju direktno
Endokrine žlijezde [[Kičmenjaci|kičmenjaka]] nastaju od ždrijelnog epitela ([[štitna žlijezda]], [[grudna žlijezda]]), druge su u bliskoj vezi sa [[Mozak|mozgom]] ([[hipofiza]], [[epifiza]]), dok se treće razvijaju u oblasti [[Bubrezi|bubrega]] ([[
I neki drugi organi kao što su: [[jetra]], [[gušterača]], pojedini dijelovi [[crijeva]], bubrezi, [[srce]], [[polne žlijezde]] mogu također imati kao sporednu funkciju unutrašnje lučenje.
Red 32:
Između žlijezdanih mješkova egzokrinog pankreasa raspoređena su Langerhansova ostrvca koja se sastoje od 3 tipa [[ćelija]] α, β i γ, od kojih β ćelije luče [[inzulin]] (insula = ostrvo), a α luče [[glukagon]]. Ova dva hormona deluju antagonistički na metabolizam glikoze – insulin smanjuje, a glukagon povećava koncentraciju glikoze u krvi. Pri nedostatku insulina dolazi do [[Hiperglikemija|hiperglikemije]] (povišen nivo šećera u krvi) što izaziva šećernu bolest [[Dijabetes]].
== Štitna žlijezda (tiroidea) ==
{{Glavni|Štitna žlijezda}}
Nalazi se priljubljena uz prednju i bočne strane [[grkljan]]a i [[dušnik]]a. Na rad štitne žlijezde utiče adenohipofiza preko TSH. Tiroidea luči tiroksin, trijodotironin i tirokalcitonin, hormone za čiju je sintezu neophodan jod. Tiroksin i trijodotironin utiču na fizički i psihički rast i razvoj. Tireokalcitonin snižava nivo kalcijuma u krvi i zajedno sa parathormonom i vitaminom D reguliše okoštavanje kostiju.
== Paraštitna žlezda (paratiroidea) ==
{{Glavni|Paraštitna žlijezda}}
Red 68:
[[Jajnici]] luče [[estrogen]]e i [[progesteron]]. Estrogeni u pubertetu utiču na razvoj polnih organa i sekundarnih polnih odlika. Oba hormona regulišu [[menstrualni ciklus]]. Progesteron ima ulogu i u [[Trudnoća|trudnoći]] koju održava dok se na obrazuje placenta. Tada placenta preuzima ulogu održavanja trudnoće lučenjem ovih hormona.
== Ostali organi koji luče hormone ==
U ove organe spadaju [[srce]] (ANP i BNP), [[mišići]] (trombopoetin), [[koža]] (kalcidiol), masno tkivo (leptin), [[želudac]] (gastrin, sekretin, somatostatin i dr.), [[duodenum]] (holecistokinin), [[jetra]] (angiotenzin, somatomedin), [[bubrezi]] (renin), [[posteljica]] (progesteron, estrogen i dr.), [[materica]] (relaksin, prolaktin). ▼
▲U ove organe spadaju [[srce]] (ANP i BNP), [[mišići]] (trombopoetin), [[koža]] (kalcidiol), masno tkivo (leptin), [[želudac]] (gastrin, sekretin, somatostatin i dr.), [[duodenum]] (holecistokinin), [[jetra]] (angiotenzin, somatomedin), [[bubrezi]] (renin), [[posteljica]] (progesteron, estrogen i dr.), [[materica]] (relaksin, prolaktin).
[[Kategorija:Endokrinologija]]
Line 126 ⟶ 125:
[[tl:Sistemang endokrin]]
[[tr:Endokrin sistem]]
[[ug:ئىچكى ئاجراتما سىستېمىسى]]
[[uk:Ендокринна система]]
[[vi:Hệ nội tiết]]
| |||