Razlika između izmjena na stranici "Edvard IV, kralj Engleske"

| Ime =EdvardEduard IV

| Nasljednik =[[EdvardEduard V Engleski|EdvardEduard V]]

| Djeca =[[Elizabeta od Yorka]]<br />[[Marija od Yorka]]<br />[[Cecilija od Yorka]]<br />[[EdvardEduard V Engleski|EdvardEduard V]]<br />[[Rikard od Shrewsburya]]<br>Ana od Yorka<br>Katarina od Yorka<br>Brigita od Yorka

'''EdvardEduard IV''' ([[28. april]] [[1442]] - [[9. april]] [[1483]]) je bio prvi [[spisak engleskih i britanskih vladara|engleski kralj]] iz [[dinastija York|dinastije York]] i ''[[de jure]]'' [[spisak francuskih vladara|francuski kralj]] do [[29. august]]a [[1475]].

Bio je najstariji sin [[Rikard od Yorka|Rikarda Plantageneta, vojvode od Yorka]], nakon čije je smrti u jednoj od bitaka [[Ratovi dviju ruža|Ratova dviju ruža]], vođenoj sa plemićima naklonjenim [[dinastija Lancaster|dinastiji Lancaster]], istakao svoje pravo na [[Engleska|englesku]] krunu. Svoje pravo je temeljio na činjenici da je bio potomak Lionela od Antwerpa, drugog sina [[EdvardEduard III Engleski|EdvardaEduarda III]], engleskog kralja iz [[Dinastija Anžuj-Plantagenet|dinastije Anžuj-Plantagenet]].

Uz pomoć uticajnog Richarda Nevillea, ''de [[jure uxoris]]'' 16. grofa od Warwicka, koji je kroz EdvardaEduarda želio ostvariti svoje ambicije, tokom [[1461]]. porazio je vojsku plemića naklonjenih dinastiji Lancaster. Iste se godine, nakon što su [[Henrik VI Engleski|Henrik VI]] i njegova borbena supruga, [[Margareta Anžujska|kraljica Margareta]], izbjegli u inostranstvo, proglasio engleskim kraljem. EdvardEduard je, za razliku od Henrika VI, bio jak, energičan i popularan, te je u tom, vanjskopolitički (vojni porazi u [[Francuska|Francuskoj]]) i unutarnjopolitički ([[Ratovi dviju ruža]] i potpuni haos u zemlji) nepovoljnom trenutku za [[Engleska|Englesku]], bio za mnoge bolje rješenje nego Henrik VI, čija je supruga bila Francuskinja i držala ''[[de facto]]'' vlast za vrijeme vladavine svog nesposobnog supruga.

Nakon što je porazivši svoje protivnike iz klana Lancaster postao kralj, EdvardEduard IV je ubrzo došao u politički sukob sa svojim političkim mentorom, grofom od Warwicka, uz čiju je neprocjenjivu pomoć i osvojio krunu, budući da se potajno oženio udovicom [[Elizabeth Woodville]], uprkos grofovim savjetima i željama, te omogućio rođacima svoje nove supruge veliki uticaj na vlast. EdvardEduard je, također protivno željama grofa od Warwicka, počeo samostalno voditi politiku mimo njegove volje. Sve ovo je oslabilo grofovu moć, pa je postao EdvardovEduardov politički protivnik, te je izazvao pobunu i poveo vojsku protiv EdvardaEduarda.

Godine [[1469]]. EdvardEduard je vojno poražen od strane grofa od Warwicka, te je ubrzo i zarobljen. Grof od Warwicka je pokušao vladati u EdvardovoEduardovo ime, ali se tome protivilo ostalo uticajno plemstvo pa je grof bio prisiljen EdvardaEduarda pustiti iz zarobljeništva. EdvardEduard se pokušao izmiriti sa grofom, ali je grof [[1470]]. godine ponovo, ali ovoga puta neuspješno, pokrenuo pobunu i nakon poraza morao napustiti Englesku izbjegavši u Francusku. Grof od Warwicka je u Francuskoj skovao novu urotu, ovoga puta sa svojim bivšim najljućim protivnicima koje je porazio, Henrikom VI i Margaretom Anžujskom. Oni su uz pomoć Francuske vojno napali EdvardaEduarda koji je, poražen, napustio Englesku i pobjegao u [[Burgundija|Burgundiju]]. Henrik VI je [[1470]]. godine ponovno vraćen na tron, a ''de facto'' vlast je opet preuzela kraljica Margareta, ali njegova vladavina je trajala kratko.

EdvardEduard i suprug njegove sestre, [[Karlo Burgundijski|Karlo, vojvoda Burgundije]], koji je na EdvardovuEduardovu molbu pokrenuo vojsku, iskrcali su se u Engleskoj, te su [[1471]]. godine u nekoliko bitaka porazili protivnike. Ubili su grofa od Warwicka, Henrikovog sina EdvardaEduarda, te zarobili samog Henrika VI, kojeg je EdvardEduard ubrzo dao i ubiti. Nakon toga je vojno porazio i minimalizirao politički uticaj klana Lancaster na engleskoj političkoj i dinastičkoj sceni.

EdvardEduard je [[1475]]. godine objavio rat Francuskoj u kojem je uspješno porazio u više navrata francusku vojsku, te Francuskoj nametnuo plaćanje visokih novčanih kontribucija u zamjenu na njegovo odustajanje od prava na francusku krunu.

EdvardEduard se [[1483]]. godine razbolio, te ubrzo umro, a naslijedio ga je sin [[EdvardEduard V Engleski|EdvardEduard]] kojeg je ubrzo sa vlasti srušio brat EdvardaEduarda IV, [[Rikard III Engleski|Rikard III]].

|nasljednik=[[EdvardEduard V Engleski|EdvardEduard V]]