Razlika između verzija stranice "Tanzimat"

Neprekidni porazi koje je osmanska armija trpjela posljednjih decenija, naveli su Selima III (1789-[[1807]]) da temeljno reorganizuje osmansku vojsku. Selim III je planirao izgradnju vojske po uzoru na evropske militantne organizacije, jer je shvatio da tradicionalnim vojnim sredstvima Osmanlija ne može više postići puno. Budući da je sa francuskim carstvom skoro dva i po vijeka održavana dobra veza, tj. uspješna prijateljska politika, u zemlji su se obreli brojni francuski vojni instruktori. Za to vrijeme mnoge evropske sile su se zaniamlezanimale za Egipat, međuizmeđu kojimanjih i Engleska, te i sam [[Napoleon]]. Napad Napoleona na lokalne egipatske snage i njegova pobjeda protumačeni su od Porte kao direktan atak. Porta potpisuje savez s Engleskom, koja iskrcava trupe u [[Egipat]], nakon čega se francuska vojska povlači. [[1803]]. godine povlače se i engleske trupe, te Porta za upravnika Egipta postavlja Mehmet Alija, kojeg su lokalci nazvali Muhammed Ali.

Uporedo s tim događajima, Muhammed Ali je u Egiptu uspostavio jaku i centralizovanu poziciju moći, preuzeo dijelove carstva koji su nominalno pripadali sultanu, te od njnjega zatražio da mu prepusti Siriju. Kada mu to nije dopušteno, krenuo je u prodor protiv sultana njegov sin Ibrahim-paša [[1832]]. Pošto su Engleska i Francuska imale vlastite planove, nisu se uplitale u ovaj sukob, te je Porti u pomoć priskočila Rusija, natjeravši Muhammeda Alija da prizna vrhovnu osmansku vlast, dok je Porta prepustila Siriju Aliju.

Likvidacija timarskog sistema je službeno obavljena 1831, te je tako pretežni dio tog zemljišta prešao u vid državnog vlasništva, a imao je i značajan vojni apektaspekt. Uspostavljena je centralna blagajna koja je kontrolisala prihode postojećih zadužbina, te iz čijeg se budžeta izdvajao novac za vjerske ciljeve i izdržavanje službenika. 1827. utemeljena je vojnomedicinska škola, a [[1843]]. ratna škola. Od 1827. primjenjuje se praksa slanja stipendista na vojne škole u evropske države. 1831. pokreću se prve turske novine – ''Takvimi Yekayi'' (kalendar događaja), kao službeni list Osmanskog Carstva. Zatim su preimenovana nadleštva u ministarstva, da bi se na kraju ured poglavara divanskih sekretara od 1836. zvao Ministarstvo vanjskih poslova. U gradovima je uveden evropski način odijevanja; nošenje turbana je zabranjeno, a uveden je fes, porijeklom iz sjeverne Afrike. Mahmut II nije doživio dovršetak započetog posla; nakon njeove smrti 1.7.1839. njegov posao je nastavio sin Abdulmesit I. Sveukupne mjere su dobile ime Tanzimati Hayriye (Spasonosni novi poredak). Časno carsko pismo je proglašeno 3.11.1839. Njime je, između ostalog, riješen problem diskriminacije nemuslimana u Carstvu; oni su postali punopravni osmanski građani, na sve njih su primjenjivani isti porezi, te pravedan postupak regrutacije u vojsku (zaživio od 1813.). Pravosuđe je reorganizirano prema evropskom uzoru, te je uvedene snažna cntralizovanacentralizovana provincijska uprava po francuskom modelu. [[1840]]. je osnovan prvi novčani zavod u Carstvu, ''Banque de Constantinople'', koja [[1854]]. pada pod stečaj, ali se, dvije godine kasnije, uspostavlja Osmanska Banka, čiji je glavni zadatak bio ''utjerivanje'' vanjskih dugova.

Nemiri u Osmanskome Carstvu, počevši od onih u BiH [[1857]], pa do onih u Libanu, Kritu i Bugarskoj, uticali su na donošenje novog Ustava. On je objavljen 23.12.[[1876]], a u njemu su obnovljene temeljne vrijednosti – nedjeljivost države, vjerska sloboda nemuslimanima, a predviđena su i dva nova doma – senat i skupština. Uprkos svim preventnim mjerama, u aprilu 1877 Rusija objavljuje rat Porti, zbog njenog odbijanja da se odrekne Bugarske, BiH, Srbije i Crne Gore. Osmanlije se nisu mogle oduprijeti Rusima te su doživjeli nekoliko teških poraza, koji su ih prisilili na potpisivanje katastrofalnog mirovnog ugovora s Rusima u [[San Stefan]]u, kojim su se odrekli skorskoro osvihsvih evropskih posjeda.