Nova Topola (Gradiška)
Nova Topola je naseljeno mjesto u gradu Gradišci, Bosna i Hercegovina. Nova Topola je najveće naselje u općini Gradiška. Prema popisu stanovništva iz 1991, u naselju je živjelo 2191 stanovnika. Prema rezultatima popisa stanovništva u Bosni i Hercegovini 2013. u Novoj Topoli je popisano 2372 stanovnika.
Nova Topola | |
|---|---|
Naseljeno mjesto | |
 Centar Nove Topole | |
  Nova Topola | |
| Koordinate: 45°03′12″N 17°18′38″E / 45.0533°N 17.3106°E | |
| Država |  Bosna i Hercegovina |
| Entitet | Republika Srpska |
| Grad | Gradiška |
| Osnovan | 1879. |
| Nadmorska visina | 99 m |
| Stanovništvo (2013) | |
| • Naseljeno mjesto | 2.372 |
| Vremenska zona | CET (UTC+1) |
| • Ljeti (DST) | CEST (UTC+2) |
| Poštanski broj | 78418 |
| Pozivni broj | (+387) 51 |
| Matični broj | 206636[1] |
| Matični broj grada | 20125 |
Historija uredi
Naselje je osnovalo četrnaest njemačkih porodica iz sjevernozapadne Njemačke 1879. godine, godinu dana nakon što je Bosna pala pod Habsburgšku vlast. Njima se pridružilo još šest porodica sljedeće godine i naselje je nastavilo sa rastom dolaskom još porodica do Prvog svjetskog rata.
Ovi kolonisti su naselje nazvali Windthorst. Počeli su sa korištenjem modernih metoda uzgoja u čemu su bili vrlo uspješni i napredni. Sljedstveno je naselje podjeljeno u tri dijela: Unterwindthorst, Mittelwindthorst i Oberwindthorst. Nakon posjete austrijskog princa Rudolfa, nova kolonija je osnovana blizu Bosanskog Aleksandrovca pod nazivom Rudolfstal.
Njemačka migracija je prestala kada je Bosna 1918. godine postala dio Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca. Naselje je promijenilo ime u Nova Topola zbog obližnjeg sela Stara Topola južno.
Nakon pada unutarnje sigurnosti tokom Drugog svjetskog rata, nacisti su riješili da evakuiraju takozvane Volksdeutsche (nje. "njemački narod" - odnosno njihov naziv na etničke nijemce) iz Bosne i dogovor povodom ovoga je potpisan sa Ustaškim režimom 30. septembra 1942. godine. Agencija Hauptamt Volksdeutsche Mittelstelle (nje. "Glavna služba za etničke nijemce") je potom organizirala SS paravojnu organizaciju iz Beograda pod komandom Otta Lackmana i "...išla od sela do sela, praćena sa vojskom."[2]
Do tog trenutka, Windthorst je bio najveće etničko njemačko naselje u cijeloj Bosni. Pri kraju 1942. godine, skoro 2.000 Volksdeutschera je evakuirano iz Nove Topole u Njemačku i još 500 iz Rudolfstala.[3] Naselje su ponovo naselili Srbi nakon 1945. godine i komunistički organi vlasti su uništili ili zaklonili sve dokaze njemačke historije i tekovine iz mjesta.
Stanovništvo uredi
| Sastav stanovništva – naselje Nova Topola | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2013.[4] | 1991.[5] | 1981.[6] | 1971.[7] | ||||
| Osoba | 2 372 (100,0%) | 2 191 (100,0%) | 2 070 (100,0%) | 1 849 (100,0%) | |||
| Žene | 1 240 (52,28%) | – | – | – | |||
| Muškarci | 1 132 (47,72%) | – | – | – | |||
| Srbi | 2 252 (94,94%) | 1 888 (86,17%) | 1 575 (76,09%) | 1 574 (85,13%) | |||
| Hrvati | 60 (2,530%) | 92 (4,199%) | 102 (4,928%) | 142 (7,680%) | |||
| Ostali | 16 (0,675%) | 60 (2,738%) | 48 (2,319%) | 64 (3,461%) | |||
| Ukrajinci | 14 (0,590%) | – | – | – | |||
| Bošnjaci | 9 (0,379%) | 11 (0,502%)1 | 14 (0,676%)1 | 31 (1,677%)1 | |||
| Nisu se izjasnili | 9 (0,379%) | – | – | – | |||
| Jugoslaveni | 7 (0,295%) | 140 (6,390%) | 314 (15,17%) | 9 (0,487%) | |||
| Nepoznato | 2 (0,084%) | – | – | – | |||
| Makedonci | 1 (0,042%) | – | – | 1 (0,054%) | |||
| Slovenci | 1 (0,042%) | – | 7 (0,338%) | 6 (0,324%) | |||
| Pravoslavci | 1 (0,042%) | – | – | – | |||
| Albanci | – | – | 6 (0,290%) | 5 (0,270%) | |||
| Crnogorci | – | – | 4 (0,193%) | 17 (0,919%) | |||
Literatura uredi
- Noel Malcolm Bosnia: A Short History (1994)
- Valdis O. Lumans, Himmler's Auxiliaries: The Volksdeutsche Mittelstelle and the German Minorities of Europe, 1939-1945 (1993)
- Gesemann, G., Das Deutschtum in Südslavien (1922, München)
- Heimfelsen, Die Deutschen Kolonien in Bosnien (1911, Sarajevo)
- Hoffmann, Fritz, Das Schicksal der Bosniendeutschen in 100 Jahren von 1878 bis 1978 (1982, Sersheim, Hartmann)
- Ostendorf, Franz and Johannes Ostendorf, Fünfzig Jahre Kolonie (1930, Vechta in Oldenburg)
Reference uredi
- ^ "Sistematski spisak općina i naseljenih mjesta u Bosni i Hercegovini" (PDF). fzs.ba. Arhivirano s originala (PDF), 5. 3. 2016. Pristupljeno 27. 11. 2015.
- ^ Valdis O. Lumans, Himmler's Auxiliaries: The Volksdeutsche Mittelstelle and the German Minorities of Europe, 1939-1945 (1993)
- ^ "Bosnia Village List". genealogienetz.de. Pristupljeno 28. 6. 2015.
- ^ "Popis 2013 BiH – Stanovništvo prema etničkoj/nacionalnoj pripadnosti i spolu, po naseljenim mjestima". popis.gov.ba. Arhivirano s originala, 19. 9. 2017. Pristupljeno 19. 9. 2017.
- ^ "Nacionalni sastav stanovništva Republike Bosne i Hercegovine 1991. (str. 20/21)" (PDF). fzs.ba. Pristupljeno 27. 11. 2015.
- ^ "Nacionalni sastav stanovništva SFR Jugoslavije 1981" (PDF). stat.gov.rs. Pristupljeno 27. 11. 2015.
- ^ "Nacionalni sastav stanovništva SFR Jugoslavije 1971" (PDF). stat.gov.rs. Pristupljeno 27. 11. 2015.
Vanjski linkovi uredi
| Commons ima datoteke na temu: Nova Topola (Gradiška) |
- Zvanični sajt grada Gradiške Arhivirano 27. 9. 2020. na Wayback Machine