Narodna banka Poljske
Narodna banka Poljske (poljski: Narodowy Bank Polski – NBP) centralna je banka Poljske. Banka kontrolira izdavanje poljske valute, zlota. Sjedište joj je u glavnom poljskom gradu Varšavi iako ima i podružnice u 16 velikih poljskih gradova. Narodna banka predstavlja Poljsku u Evropskom sistemu centralnih banaka, organizaciji Evropske unije.
| Narodna banka Poljske Narodowy Bank Polski[1] | |
|---|---|
 | |
| Sjedište | Varšava |
| Osnovana | 1945. |
| Predsjednik | Adam Glapiński |
| Centralna banka | Poljske |
| Veb-sajt | www |
| Prethodnica | Banka Poljske (1828. i 1918) |
| Nasljednica | Evropska centralna banka |
Historija uredi
Iako banka postoji pod sadašnjim nazivom još od 1945. godine,[1] Narodna banka Poljske je nasljednica prethodne dvije centralne banke Poljske, koje su se nazivale Banka Polske. Prva je osnovana u Varšavi 1828. godine od strane princa Franciszeka Ksaweryja Druckog-Lubecka. Ova institucija vlade Kraljevine Poljske imala je pravo izdavanja poljske valute, kao i kontrolu nad stopama kredita. Također je imala pravo i na koncesiju da upravlja valutama i otkupljuje kredite izdate od strane stranih kompanija i banaka.
Tokom Drugog svjetskog rata zlatne rezerve Poljske su prebačene u Rumuniju, Veliku Britaniju i Kanadu. U novembru 1946. godine, nakon ukidanja ratnog duga Poljske, veći dio predratnih zlatnih rezervi vraćen je poljskoj vladi. Godine 1947. vraćeno je zlato koje je 1939. deponovano u Rumuniji, dok je sama bivša Banka Poljske zatvorena i na kraju 1952. ušla u sastav novoosnovane Narodne banke Poljske.
Druga banka prethodnica Narodne banke Poljske bila je jedna od dvije banke kojima je dozvoljeno poslovati u poljskoj poslijeratnoj planskoj ekonomiji. Ova Banka je imala monopol na valutu, kredite i kumulaciju štednje dok je PKO Bank Polski, bila je odgovorna za privatne račune. Nakon pada komunističkog sistema 1989. i uvođenja tržišne ekonomije funkcije Narodne banke Poljske ograničene su na valutnu kontrolu i nadzor drugih, privatnih banaka.
Struktura uredi
Struktura i funkcioniranje Narodne banke Poljske regulirani su članom 227 Ustava Poljske iz 1997. i Zakonom o Narodnoj banci iste godine.[2] Guverner NBP-a odgovoran je za njenu organizaciju i funkcioniranje. Ista osoba ne može biti guverner NBP-a više od dva mandata. Osim te funkcije, guverner je i predsjednik Vijeća za monetarnu politiku, Upravnog odbora NBP-a i Komisije za superviziju banaka. Također je odgovoran za zastupanje Poljske u međunarodnim bankarskim i finansijskim institucijama.
Reference uredi
- ^ a b "The history of central banking in Poland". Narodowy Bank Polski. 22. 9. 2014. Pristupljeno 7. 5. 2019.
- ^ "Organizacja NBP" (PDF). Ustawa o Narodowym Banku Polskim. Narodowy Bank Polski. 29. 8. 1997. Arhivirano s originala (PDF), 20. 10. 2020. Pristupljeno 7. 5. 2019.
Vanjski linkovi uredi
- www
.nbp .pl – službeni sajt