Kraljevina Dahomej
Kraljevina Dahomej bila je monarhija u Zapadnoj Africi, na teritoriji današnjeg Benina, od otprilike 1600. godine sve do 1894, kada su posljednjeg kralja, Béhanzina, porazili Francuzi. Tada je Dahomej anektiran kao kolonija u okviru Francuske Zapadne Afrike. Ovu kraljevinu osnovali su Foni, početkom 17. stoljeća, a razvijalo se oko Abomeyja, gdje je bilo sjedište kraljeva, tokom 18. stoljeća, kada je, osvajanjem ključnih obalnih naselja (osobito Ouide), postalo regionalna sila.
| Kraljevina Dahomej Royaume du Danhomè |
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
 Položaj Kraljevine Dahomeja
|
||||||
| Glavni grad | Abomey |
|||||
| Službeni jezik | Fon | |||||
| Religija | Zapadnoafrički vudu | |||||
| Državno uređenje | ||||||
• Predsjednik |
Dakodonu počinje osvajanje Abomey Plateau | |||||
• Predsjednik vlade |
King Agaja zauzeo Allada i Whydah →King Ghezo porazio Carstvo Oyo i završava plemenski status (1724–1727) |
|||||
| Zakonodavstvo | ||||||
| Nezavisnost | Oko 1600–1904. | |||||
| Površina | ||||||
• Ukupno |
10.000 km2 | |||||
| Stanovništvo | ||||||
• Ukupno |
350.000 | |||||
| Valuta | CFA franak | |||||
| Vremenska zona | UTC +0 | |||||
Status: Vazalna kraljevina Portugalske Imperija]] (1604–1690), Imperija Oyo (1740–1823), Francuski protektorat (1894–1904)  Benin |
||||||
Veći dio 17. stoljeća, Dahomej je bio regionalna sila, sve dok njegovom sredinom nisu postali vazalna država Carstva Oyo.[1] Dahomej je imao dobro organiziranu nacionalnu ekonomiju; imao plodnu trgovinu robljem s Evropljanima u sklopu transatlantske rute, čiji je važan centar bio upravo Ouidah. Trgovinom su Dahomejci dobivali raznorazno oružje, tkanine i alkohol.[2]
Dahomej je također imao i bogatu kulturu, a značajna je bila i potpuno ženska vojna jedinica koju su Evropljani nazvali dahomejskim Amazonkama.
Kultura
urediNjihova vudu religija također je imala bogatu tradiciju, pri čemu su se poseno isticali godišnji običaji, koji su uključivali slavljenje vladara i ljudske žrtve. Kralj (fon: Ahosu) je, prema izvornim evropskim zapisima, bio apsolutistički despot.[3] Međutim, tu se vjerojatno radi o pretjerivanjima;[4] svi su vladari pripadali dinastiji Alladaxonou, a izabirali su se na Velikom vijeću, tako da je sam proces izbora ni danas nije u potpunosti jasan;[3][5] najčešće je nasljednik bio najstariji sin, iako to nije bila redovna praksa.[6] Kralj je uz sebe imao i Kraljevsko vijeće, ključnih savjetnika vladara.
Godine 1894, Francuska je porazila dahomejsku vojsku i na području kraljevstva formirala protektorat, koje je inkorporiran u Francusku Zapadnu Afriku. Iako više nije imao nezavisnost, Dahomej je i dalje nastavio postojati te je formalno izabirao vladare sve do 1904. godine, kada je svaka autonomija potpuno ukinuta, a protektorat je pretvoren u koloniju.
Također pogledajte
urediReference
uredi- ^ Heywood, Linda M.; John K. Thornton (2009). "Kongo and Dahomey, 1660-1815". u Bailyn, Bernard & Patricia L. Denault (ured.). Soundings in Atlantic history: latent structures and intellectual currents, 1500–1830. Cambridge, MA: Harvard University Press.
- ^ Polanyi, Karl (1966). Dahomey and the Slave Trade: An Analysis of an Archaic Economy. Seattle: University of Washington Press.
- ^ a b Bay, Edna (1998). Wives of the Leopard: Gender, Politics, and Culture in the Kingdom of Dahomey. University of Virginia Press.
- ^ Monroe, J. Cameron (2011). "In the Belly of Dan: Space, History, and Power in Precolonial Dahomey". Current Anthropology. 52 (6): 769–798. doi:10.1086/662678.
- ^ Yoder, John C. (1974). "Fly and Elephant Parties: Political Polarization in Dahomey, 1840-1870". The Journal of African History. 15 (3): 417–432. doi:10.1017/s0021853700013566.
- ^ Law, Robin (1997). "The Politics of Commercial Transition: Factional Conflict in Dahomey in the Context of the Ending of the Atlantic Slave Trade" (PDF). The Journal of African History. 38 (2): 213–233. doi:10.1017/s0021853796006846.
Dopunska literatura
uredi- Alpern, Stanley B. (1999). Amazons of Black Sparta: The Women Warriors of Dahomey. New York: New York University Press. ISBN 0-8147-0678-9. In-depth description of the fighting methods of these warriors.
- Bay, Edna G. (1999). Wives of the Leopard: Gender, Politics, and Culture in the Kingdom of Dahomey. Charlottesville: University of Virginia Press. ISBN 978-0-8139-1792-4. A historical study of how royal power maintained itself in Dahomey. Bay and Alpern disagree in their interpretation of the women warriors.
- Bay, Edna G. (2008). Asen, Ancestors, and Vodun: Tracing Change in African Art. Champaign, IL: University of Illinois Press. ISBN 978-0-2520-3255-4. Dahomean artistic and cultural history seen through the development (up to the present day) of a single ceremonial object, the asen.
- Law, Robin (2004). Ouidah: The Social History of a West African Slaving ‘Port’, 1727-1892. Athens, OH: Ohio University Press. ISBN 978-0-8214-1572-6. An academic study of the commercial role of Ouidah in the slave trade.
- Mama, Raouf (1997). Why Goats Smell Bad and Other Stories from Benin. North Haven, CT: Linnet Books. ISBN 0-2080-2469-7. Folktales of the Fon people, including legends of old Dahomey.
- Pique, Francesca; Leslie H. Rainer (2000). Palace Sculptures of Abomey: History Told on Walls. Los Angeles: Getty Publications. ISBN 978-0-8923-6569-2. Heavily-illustrated volume describing the royal palace in Abomey and its bas-reliefs, with a lot of information on the cultural and social history of Dahomey.