Ikarus S-49

Ikarus S-49 je jugoslavenski niskokrilni lovački avion, jednosjed, sa zatvorenom kabinom modernih aerodinamički linija.

Ikarus S-49C, Muzej vazduhoplovstva - Beograd.

Ikarus J-451MM "Stršljen" iz 1957.

Prvim petogodišnjim planom usvojenim 1946. godine odlučeno je da se obnove postojeće predratne fabrike vazduhoplovne industrije, kao što su fabrika aviona Utva u Pančevu i fabrika aviona Ikarus i fabrika instrumenata Teleoptik u Zemunu. Nakon rezolucije Informbiroa 1948. godine dolazi do krize između SSSR-a i FNR Jugoslavije, koja će za posledicu imati prekid i zahlađenje političkih, ekonomskih, diplomatskih ali i vojnih odnosa između Beograda sa jedne strane i Moskve i celog Istočnog bloka sa druge strane. Lovački avion S-49 nastao je na bazi predratnog lovačkog aviona IK-3, projektovali su ga isti inženjeri Ljubomir Ilić, Kosta Sivčev i Slobodan Zrnić, a kasnije se priključio i Svetozar Popović. Prvi prototip Ikarus S-49A poleteo je juna 1949. godine, a nakon kratkog ispitivanja doneta je brzo odluka da se pokrene serijska proizvodnja jer je stanje u Jugoslavenskom ratnom vaduhoplovstvu bilo krajnje kritično, koje se ogledalo u nedostatku lovačkih aviona. FNR Jugoslavija je dobila veći broj motora iz SSSR-a kao remontnu rezervu za ranije dobijene Jakove. Doneta je odluka da se iskoristi postojeća rezerva i ugradi u novi lovački avion S-49A ograničen broj klipnih motora VK-105 (razvoj VK-100/102/103), francuska licenca Hispano-Suiza 12Y, koji su ugrađivani na sovjetske lovačke avione Jakov. Serijski su se proizvodila dva tipa i to: Ikarus S-49A u 45 primjeraka i Ikarus S-49C u 112 primjerka. Avioni su se proizvodili u fabrici aviona Ikarus u Zemunu od 1949. do 1954. godine, a korišćeni su u Jugoslavenskom ratnom vazduhoplovstvu od 1950. do 1961. godine. Uporedo sa serijskom proizvodnjom lovačkog aviona S-49 proizvodili su se školski niskokrilni avion Aero-2 i školski niskokrilni avion za naprednu trenažnu obuku Utva-213.

U isto vrijeme, započet je rad na tajnom vojnom projektu "Ikarus 451", koji se odnosio na izradu i ispitivanje serije letetilica na mlazni pogon, koji je na kraju krunisan serijskom proizvodnjom mlaznog aviona Galeb G-2.

Vanjski linkovi

• Poslednji domaći lovac – avion Ikarus S49 – C, pp. 20/50, magazin "Odbrana“, Arsenal br. 19, Milan Micevski, 15. jul 2008.
• Ikarus S-49 (Forum Paluba info))
• Jugoslavenski avion Ikarus S-49 (RTS Dozvolite - Zvanični kanal)