Crkva svetog Nikole u Višnjici

Crkva Svetog Nikole u Višnjici, na teritoriji gradske općine Zvezdara, podignuta je 1842. godine. Predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture Republike Srbije. Pripada beogradsko-karlovačkoj arhiepiskopiji Srpske pravoslavne crkve. Nalazi se u blizini Dunava s lijepim pogledom na rijeku.

Historija

Namjeru da istovremeno sa školom, podignu hram u svom naselju, mještani Višnjice su ostvarili tek 1838. godine na starom crkvištu. Iako su se vršila bogosluženja, u to vrijeme nisu još bili završeni kompletni radovi, što vidimo iz pisma stanovnika sela iz 1842. godine, u kome se obraćaju molbom knezu Milošu Obrenoviću za dozvolu da mogu u Beogradu prikupljati priloge za dovršenje crkve i nabavku stvari za nju. U Ljetopisu hrama je zabilježeno da su višnjičku crkvu često posjećivali kralj Milan Obrenović i kraljica Natalija sa sinom kraljem Aleksandrom Obrenovićem, posebno o ljetnom sv. Nikoli. Zapisano je i da je kraljica Natalija bogato darivala crkvu, narod i školu u Višnjici.

Arhitektura

Crkva je posvećena svetom Nikoli, sagrađena kao jednobrodna građevina sa polukružnom apsidom, nešto užom od broda, i dvije polukružne pjevnice. Zidana je od kamena, sa punim konstruktivnim zidovima izvana obrađenim malterom. U obradi fasada, na kojima duž cijele površine teče friz slijepih arkada, jasno su uočljivi elementi srpske srednjovjekovne arhitekture. Zapadnim pročeljem, iznad glavnih ulaznih vrata, dominira dekorativno obrađen portal sa nišom u kojoj je smještena predstava patrona hrama (sv. Nikole), izvedena u tehnici mozaika. Unutrašnjost crkve se sastoji od oltarskog prostora i naosa sa sjevernom i južnom pjevnicom. Ikonostas je izrađen u novije vrijeme. Sjeverozapadno od crkve nalazi se dvospratni zvonik kvadratne osnove, izveden u opeci i pojačan kontraforima.^[1]^[2]

Zanimljivosti

Pošto je sveti Nikola u crkvenoj tradiciji zaštitnik putnika na vodama (moreplovaca i putnika na rijekama) mnoge srpske pravoslavne crkve pri moru i rijekama su posvećene ovom svecu. Tako su pravoslavne crkve svetog Nikole u Puli, Rijeci, Kotoru, Bigovu, Baru, Ulcinju... kao i u mjestima pri Dunavu: u Vukovaru, Novom Sadu, Krčedinu, Starom Slankamenu, Surduku, Belegišu, Starim Banovcima, Zemunu, Beogradu...

Galerija

Zapadni zid hrama, glavni ulaz i mozaik s likom svetog Nikole
Mozaik s prikazom svetog Nikole
Glavna (zapadna) ulazna vrata u crkvu
Ukrasni detalj iznad vrata
Pogled na crkvu sa jugozapadne strane
Pogled na crkvu sa jugoistočne strane
Pogled na crkvu sa sjeverozapadne strane
Zvonik (lijevo) i palionica svijeća (desno), pri crkvi
Parohijski dom crkve svetog Nikole sa pogledom na Dunav
Pogled na Dunav iz crkvene porte
Trijem parohijskog doma
Zgrada parohijskog doma
Zvonik
Natpis na zvoniku
Pogled na zvonik sa zapadne strane
Unutrašnjost zvonika
Crkva
Unutrašnjost palionice svijeća
Stari ktitorski natpis o dobrotovorima koji su svojim prilogom kupili za crkvu ikonostas. Ploča je bila odložena u palionici svijeća 15. decembra 2019.
Grob dobrotovra hrama, južno od crkve
Spomen ploča o sahranjenim dobrotovorima hrama, sveštenik Milan Zadravković i supruga Emilija
Dva groba pored crkve
Stari kameni grobni krst bez (sačuvanog?) natpisa
Južni zid crkve
Zapadna ulazna vrata
Zapadna ulazna vrata
Prozor kod južne pjevnice
Freska uspenja (smrti) presvete Bogorodice se obično prikazuje na zapadnom zidu pravoslavnih crkava. Isus drži dušu svoje majke u vidu povijene bebe i predaje ju nebesima, gdje je čekaju anđeli (otvorena vrata raja)
Dio fresaka i nekoliko spomen ploča. Iako je pravilo da se na fresakama napiše naziv sveca ili praznika, u ovoj crkvi je to u nekim slučajevima izostalo
Dio unutrašnjosti crkve
Jedna od spomen ploča u crkvi
Jedna od spomen ploča u crkvi
Jedna od spomen ploča u crkvi
Jedna od spomen ploča u crkvi
Jedna od spomen ploča u crkvi
Jedna od spomen ploča u crkvi
Jedna od spomen ploča u crkvi
Ikonostas
Pogled na Dunav iz crkvene porte
Crkva se nalazi u ulici Četvrte Flavijeve legije