AMR 33

AMR 33 ( Automitrailleuse de Reconnaissance Renault Modèle 1933) je bio francuski laki tenk iz perioda između dva svjetska rata korišten tokom Drugog svjetskog rata. Tenk je razvio Renault 1932., a proizvodio se u periodu od 1933. do 1935.

Renault AMR 33
Svojstva
Posada	2
Dužina	3.5 m
Širina	1.64 m
Visina	1.73 m
Težina	5.5 tona
Oklop i naoružanje
Oklop	13 mm
Osnovno naoružanje	mitraljez 7.5 mm
Pokretljivost
Pogon	8-cilindrični benzinski motor 84 KS
Suspenzija	torzijske poluge
Brzina na cesti	54 km/h
Domet	200 km

Razvoj

Kako je sovjetska moć 1930tih znatno rasla i postajala prijetnja kapitalizmu na zapadu, Francuska 4. jula 1930. je donijela plan formiranja snaga od odbrane od komunizma. Ovakav tip snaga bi se sastojao od pet motorizovanih i pet postojećih konjičkih divizija, iz koje bi po jedna brigada morala biti motorizirana. Prema planovima, 1934. bi 4. konjička divizija trebala biti transformirana u oklopnu diviziju. Po novoosnvanom planu vojska je trebala mnogo oklopnih vozila, od kojih je bio Automitrailleuse de Cavalerie type Reconnaissance (AMR). On bi se mogao opisati kao oklopno vozilo od 3 t, naoružano lakim mitraljezom, radijusa kretanja od 200 km. "Automitrailleuse" je tada bio općeprihvaćen naziv za bilo koje lahko oklopljeno borbeno vozilo naoružano mitraljezom, a podrazumijevao je i konjički tenk. AMR nije mogao igrati ulogu izviđačkog vozila, jer nije imao radio opremu.

Zadatak izrade novog tenka je pripao kompaniji Renault koji je 1932. predstavio drvenu maketu novog modela tenka. Na osnovu ovog modela potpisana je narudžba za 5 prototipova, po cijeni od 171 250 franaka franaka po vozilu. Francuska konjivca je trebala novi tenk za ispitivanje, pa je rok isporuke bio u septembru iste godine godine, prije jesenskih manevara. Renault je na svih pet prototipova ugradio drugačiji ovjes. Svih prototipovi su bili zasnovani na Karden Lloyd tanketi, koju je Renault kopirao kao Renault UE - bez plaćanja prava na licencu - sa standardnim motorom Renault Reinastella. U septembru tenkovi su dodijeljeni prvoj mehanizovanoj jedinici francuske konjice..

Nakon vježbe, tenkovi su poslati natrag Renaultu, koji je ubrzo predložio za ispitivanje tri tipa tenka: prototip 79.758 s originalnim ovjesom 0,79759 s dodatnim unutarnjim hidrauličnim amortizerima i 79760 sa novim sustavom ovjesa koji se sastojao od središnjeg nosača gusjenica sa lisnatom oprugom i kotačima naprijed i natrag, povezanim s dvije horizontalne opruge. Novembra i decembra 1932., Komisija je izvršila testiranje tenkova, uzevši za referencu specifikacije od 10. juna 1932. Testiranja su pokazala da tenkovi postižu potrebnu brzinu kretanja (56,25 do 60 km/h), ali da imaju nedovoljni radijus kretanja (166 do 188 km), kao i da su preteški (4,8 tona). Početkom novembra je odlučeno da se odustane od nerealnog zahtjeva za masom tenka od svega 3 t, te da se na tenk ugrade dodatni rezervoari goriva i jači oklop.

Proizvodnja

8. marta 1933. francuska konjica naručuje 45 tenkova. Početak isporuke je ugovoren za 1. juli, treća narudžba od 50 tenkova je bila dogovorena za jesen. Prvi tenk se uvodi u uporetivnu upotrebu 1. juna 1934. Proizvodnja Citroenovih polugusjeničara je bila ograničena na 50 komada. Odlučeno je i da se originalni prototipi prerade u standardne verzije tenkova. Prototip 79.758 je korišten za testiranje nekoliko modernijih konfiguracija tenka. Kao kompenzacija, u proljeće 1935. su proizvedena još tri tenka AMR 33, čime se broj proizvedenih tenkova popeo na 123.

Opis

AMR 33 u vojnom muzeju.

Općenito govoreći AMR 33 je relativno mali tenk dužine 3, 5 m, širine 1, 64 m i visine 1, 73 metra, težina je iznosila 5,5 tona. Tenk je bio pogonjen osmocilindričnim motorom Renault Nervasport 24 CV, snage 84 KS, koji mu je omogućavao brzinu od od 54 km/h. Rezervoar goriva je imao kapacitet od 128 litara, a opseg kretanja tenka je bio 200 km. Gusjenice su bile široke 22 cm. Tenk je mogao uspješno svladati rov širok 1,4 m zid visine 45 cm, odnosno nagib od 50%.

Debljina svih vertikalnih ploča bila je 13 mm, a zakošenih 9 mm. Oklop gornjih površina bio je debeo 6 mm, dok je pod bio oklopljen pločama debljine 5 mm. Ploče su međusobno spajane zakovicama.

Tenk je imao dva člana posade: vozač, koji je sjedio lijevo, do motora i komandir tenka, ujedno i nišandžija, koji se nalazio iza vozača u kupoli na kojoj se nalazio mitraljez Reibel kalibra 7,5 mm. U tenku se nalazio i rezervni mitraljez koji se mogao opcionalno staviti na postolje na krovu kupole. Njegova primarna namjena bila je odbrana od napada iz zraka.

Operativna upotreba

1934. prvih 115 tenkova Francuzi su raspodijelili u pet konjičkih divizija. U vrijeme početka Drugog svjetskog rata Francuska je raspolagala sa ukupno 92 tenka AMR 33. Tokom njemačkog napada na Francusku tenkovi su se pokazali veoma loše. U Ardenima ovi tenkovi su mogli samo da uspore napad njemačkih oklopnih divizija, bez da im nanesu ozbiljan poraz. Ovaj tip tenka je ponio i neslavnu titulu prvog uništenog francuskog tenka u Drugom svjetskom ratu. U prvim sedmicama borbe izgubljeno je 75 % ovih tenkova, ponajviše zbog mehaničkih kvarova.

Nijemci su neke od zarobljenih tenkova uveli u svoje naoružanje, pod oznakom Panzerspähwagen VM 701 (f), i oni su uglavnom korišteni na teritoriju Francuske.