Wikipedia:Na današnji dan/august
1. august uredi
2. august uredi
- 1100 – Umro engleski kralj Vilim II Riđi.
- 1696 – Rođen Mahmud I (na slici), sultan Osmanlijskog carstva.
- 1903 – Početak Ilindenskog ustanka u Makedoniji; također i Dan republike.
- 1922 – Umro Alexander Graham Bell, britansko-američki izumitelj, "otac" telefona.
- 1931 – Albert Einstein urgira kod svih naučnika da odbiju rad za vojsku.
- 1934 – Gleichschaltung: Adolf Hitler postaje njemački Führer.
3. august uredi
- 1914 – Prvi svjetski rat: Njemačka objavila rat Francuskoj.
- 1924 – Umro Joseph Conrad (na slici), engleski prozaist poljskog porijekla.
- 1929 – Rođen Muhamed Filipović, bosanskohercegovački historičar, pisac i filozof.
- 1949 – U SAD-u osnovana National Basketball Association (NBA).
- 2005 – Mahmoud Ahmadinejad postao 6. predsjednik Irana.
4. august uredi
- 1060 – Umro francuski kralj Henrik I (na slici).
- 1737 – Desio se Banjalučki boj između Svetog Rimskog i Osmanlijskog Carstva.
- 1783 – Erupcija vulkana Asama, jednog od najaktivnijih u Japanu, usmrtila oko 1.400 osoba i izazvala glad od koje je umrlo najmanje 20.000 ljudi.
- 1901 – Rođen Louis Armstrong, američki džez-muzičar.
- 1995 – Početak operacije "Oluja" u Hrvatskoj.
5. august uredi
- 1813 – Rođen Ivar Aasen, norveški pisac.
- 1895 – Umro Friedrich Engels (na slici), njemački političar i filozof.
- 1930 – Rođen Neil Armstrong, američki astronaut, prvi čovjek na Mjesecu.
- 1995 – Poginuo Izet Nanić, komandant 505. bužimske brigade.
- 1995 – Hrvatska vojska oslobodila okupirani Knin u vojnoj operaciji "Oluja".
6. august uredi
.jpg)
- 1881 – Rođen Alexander Fleming (na slici), britanski biolog.
- 1914 – Prvi svjetski rat: Srbija objavila rat Njemačkoj; Austrija objavila rat Rusiji.
- 1945 – Drugi svjetski rat: Bačena atomska bomba na Hiroshimu (oko 90.000 mrtvih).
- 1984 – Rođen Vedad Ibišević, bosanskohercegovački nogometaš.
- 2002 – Umro Edsger Dijkstra, holandski računarski naučnik.
7. august uredi
- 1848 – Umro Jacob Berzelius (na slici), švedski hemičar.
- 1942 – Drugi svjetski rat: iskrcavanjem američkih marinaca na ostrva Guadalcanal i Tulagi (Solomonska Ostrva) počela bitka za Guadalcanal.
- 1960 – Obala Slonovače postaje nezavisna.
- 1975 – Rođena Charlize Theron, južnoafrička glumica.
- 1991 – World Wide Web postaje javnosti dostupan internetski servis.
8. august uredi
- 1861 – Rođen William Bateson, engleski biolog.
- 1925 – Rođen Alija Izetbegović (na slici), bosanskohercegovački političar, prvi predsjednik Predsjedništva BiH.
- 1933 – Umro Adolf Loos, češko-austrijski arhitekta.
- 1949 – Butan postao nezavisan.
- 1990 – Irak okupira i anektira Kuvajt, što je ubrzo dovelo do Zaljevskog rata.
9. august uredi
- 117 – Umro Trajan (na slici), rimski car.
- 1912 – Rođen Bojan Adamič, slovenski kompozitor filmske muzike.
- 1945 – Drugi svjetski rat: SAD bacile atomsku bombu na Nagasaki (oko 70.000 mrtvih).
- 1965 – Singapur izbačen iz Malezijske federacije i postao jedina država u historiji koja je stekla nezavisnost bez svoje volje.
- 1992 – Umro Blaž Kraljević, komandant HOS-a u BiH, general Armije RBiH.
Obližnji datumi:
10. august uredi
- 610 – Po islamskom vjerovanju, Muhammed počeo primati objavu - Kur'an.
- 1759 – Umro Ferdinand VI, kralj Španije.
- 1874 – Rođen Herbert Clark Hoover (na slici), američki političar i 31. predsjednik SAD-a.
- 1946 – Rođen Rifet Bahtijaragić, bosanskohercegovački pisac.
- 2000 – Svjetska populacija dostigla brojku od 6 milijardi, sudeći prema www.ibiblio.org.
Obližnji datumi:
11. august uredi
- 480. p. n. e – Umro Leonida I, kralj Sparte.
- 1492 – Aleksandar VI izabran za papu.
- 1578 – Umro Pedro Nunes, portugalski matematičar i kosmograf.
- 1814 – Rođen Ivan Mažuranić (na slici), hrvatski pjesnik i političar.
- 1934 – U SAD-u otvoren federalni zatvor na ostrvu Alcatrazu.
Obližnji datumi:
12. august uredi
- 1648 – Umro Ibrahim I, sultan Osmanlijskog carstva.
- 1860 – Rođena Klara Hitler, majka Adolfa Hitlera.
- 1833 – Osnovan grad Chicago.
- 1979 – Rođen Zlatan Bajramović (na slici), bosanskohercegovački nogometaš.
- 1981 – U prodaju pušten IBM PC.
Obližnji datumi:
13. august uredi
- 1863 – Umro Eugène Delacroix, francuski slikar.
- 1905 – Norveška postaje nezavisna od Švedske.
- 1913 – Harry Brearley izumio nehrđajući čelik.
- 1926 – Rođen Fidel Castro (na slici), kubanski revolucionar i državnik.
- 1961 – Istočna Njemačka zatvorila granicu između zapadnog i istočnog sektora Berlina kako bi spriječila građane da prebjegnu u zapadne zemlje.
Obližnji datumi:
14. august uredi
- 1777 – Rođen Hans Christian Ørsted (na slici), danski fizičar i hemičar.
- 1941 – Britanski premijer Winston Churchill i američki predsjednik Franklin D. Roosevelt objavili Atlantsku povelju (začetak UN-a).
- 1947 – Rođen Enes Duraković, bosanskohercegovački književni historičar i esejist.
- 1956 – Umro Bertolt Brecht, njemački pisac.
- 1980 – Lech Wałęsa poveo štrajk u brodogradilištu u Gdańsku.
Obližnji datumi:
15. august uredi
- 1769 – Rođen Napoléon I Bonaparte (na slici), francuski vojskovođa, državnik, car i vladar.
- 1945 – Drugi svjetski rat: kapitulacija Japana.
- 1947 – Indija se osamostalila od Ujedinjenog Kraljevstva i pridružila Komonveltu.
- 1961 – Započela izgradnja Berlinskog zida.
- 1967 – Umro René Magritte, belgijski slikar.
Obližnji datumi:
16. august uredi
- 1845 – Rođen Gabriel Lippmann (na slici), francuski fizičar.
- 1906 – Zemljotres magnitude 8,2 pogodio Valparaíso u Čileu, usmrtivši 3882 osobe.
- 1914 – Prvi svjetski rat: Cerska bitka.
- 1960 – Kipar dobio nezavisnost od Ujedinjenog Kraljevstva.
- 1977 – Umro Elvis Presley, američki pjevač i glumac, "kralj rokenrola".
Obližnji datumi:
17. august uredi
- 1834 – Umro Husein-kapetan Gradaščević (na slici), vođa pobune protiv osmanlijske vlasti u Bosanskom pašaluku.
- 1957 – Rođen Alen Islamović, bosanskohercegovački rock-pjevač.
- 1960 – Gabon stekao nezavisnost od Francuske.
- 1987 – Umro Rudolf Hess, bliski saradnik Adolfa Hitlera.
- 1999 – Zemljotres jačine 7,4 stepena po Richteru pogodio sjeverozapadnu Tursku, usmrtivši preko 17.000 osoba.
Obližnji datumi:
18. august uredi
- 1850 – Umro Honoré de Balzac (na slici), francuski književnik.
- 1868 – Francuski astronom Pierre Jules César Janssen otkrio helij.
- 1877 – Asaph Hall otkrio Marsov satelit Fobos.
- 1933 – Rođen Roman Polanski, poljski režiser.
- 1971 – Vijetnamski rat: Australija i Novi Zeland odlučili povući svoje snage iz Vijetnama.
Obližnji datumi:
19. august uredi
- 1662 – Umro Blaise Pascal (na slici), francuski matematičar, fizičar i mislilac.
- 1883 – Rođena Coco Chanel, francuska modna kreatorica.
- 1919 – Osamostaljenje Afganistana od Velike Britanije.
- 1944 – Drugi svjetski rat: Pariz oslobođen od njemačke okupacije.
- 1960 – Sovjeti lansirali Sputnjik 2, u kojem su bili psi Bjelka i Strelka, 40-ak miševa, 2 štakora te različite vrste biljaka.
Obližnji datumi:
20. august uredi
.jpg)
- 1905 – Rođen Hasan Kikić, bosanskohercegovački književnik.
- 1914 – Prvi svjetski rat: Nijemci okupirali Bruxelles.
- 1917 – Umro Adolf von Baeyer (na slici), njemački hemičar, dobitnik Nobelove nagrade za hemiju 1905.
- 1977 – SAD lansirale svemirsku letjelicu Voyager 2.
- 1991 – Estonija ponovo stekla nezavisnost.
Obližnji datumi:
21. august uredi
- 1789 – Rođen Augustin Louis Cauchy, francuski matematičar.
- 1911 – Mona Lisa ukradena iz Louvrea te pronađena dan kasnije.
- 1943 – Umro Henrik Pontoppidan, danski književnik, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1917.
- 1959 – Havaji postali 50. savezna država u sastavu SAD-a.
- 1991 – Latvija stekla nezavisnost od SSSR-a.
- 1992 – Izvršen masakr na Korićanskim stijenama, zločin nad više od 200 bošnjačkih civila iz Prijedora.
Obližnji datumi:
22. august uredi
- 1485 – Bitka na Bosvortskom polju: pogibija engleskog kralja Rikarda III (na slici) i kraj Rata ruža.
- 1642 – Početak Engleskog građanskog rata.
- 1864 – 12 država potpisalo prvu ženevsku konvenciju; osnovan Crveni krst.
- 1902 – Rođena Leni Riefenstahl, njemačka plesačica, glumica, fotografkinja, filmska režiserka i filmska producentica.
- 1941 – Drugi svjetski rat: njemačke trupe došle pred Lenjingrad i tako započele njegovu opsadu.
Obližnji datumi:
23. august uredi
- 1924 – Rođen Ephraim Kishon, izraelski humorist, dramatičar, scenarist i filmski režiser.
- 1939 – SSSR i Njemačka u Moskvi potpisali pakt o nenapadanju. U tajnom dodatku Hitler i Staljin dogovorili su se o interesima u istočnoj i jugoistočnoj Evropi.
- 1942 – Početak Staljingradske bitke.
- 1944 – Umro Abdul Medžid II (na slici), posljednji osmanlijski sultan i halifa.
- 1992 – Masakr u ulici Halači na Baščaršiji u Sarajevu.
Obližnji datumi:
24. august uredi
- 79 – Erupcija Vezuva uništila rimske gradove Pompeje, Herculaneum i Stabiju.
- 1572 – Bartolomejska noć - pokolj hugenota u Francuskoj.
- 1832 – Umro Nicolas Léonard Sadi Carnot, francuski matematičar.
- 1899 – Rođen Jorge Luis Borges (na slici), argentinski pisac.
- 1954 – Predsjednik SAD-a Dwight D. Eisenhower potpisao akt o stavljanju van zakona Američke komunističke partije.
- 1993 – Masakr u Raštanima.
Obližnji datumi:
25. august uredi
- 1744 – Rođen Johann Gottfried Herder, njemački književnik.
- 1908 – Umro Henri Becquerel (na slici), francuski fizičar, nobelovac i jedan od otkrivača radioaktivnosti.
- 1921 – SAD potpisale mirovni ugovor s poraženom Njemačkom, čime je formalno okončano ratno stanje dviju država u Prvom svjetskom ratu.
- 1940 – Drugi svjetski rat: Ratna avijacija Ujedinjenog Kraljevstva bacila prve bombe na Berlin. Do završetka rata 1945. na Berlin je palo oko 80.000 tona savezničkih bombi.
- 1992 – Vojska Republike Srpske zapaljivim granatama uništila sarajevsku Vijećnicu. Oko 80% knjižnog fonda, koji je čuvao kulturno i historijsko naslijeđe BiH, nepovratno je izgubljeno u požaru.
Obližnji datumi:
26. august uredi
_MET_DP251935.jpg)
- 1541 – Osmanlijski sultan Selim II osvojio Budim i anektirao Mađarsku, koja je potom do 1686. bila osmanlijska provincija Budimski pašaluk.
- 1666 – Umro Frans Hals, holandski slikar.
- 1920 – Ratificiran 19. amandman na Ustav SAD-a, kojim su žene dobile pravo glasa.
- 1931 – Rođen Bekir Misirlić (na slici), bosanskohercegovački slikar i skulptor.
- 1972 – Otvorene 20. olimpijske igre u Münchenu, upamćene po napadu pripadnika palestinske terorističke organizacije "Crni septembar" na olimpijsko selo i ubistvu 11 izraelskih sportista.
Obližnji datumi:
27. august uredi
- 1577 – Umro Tizian (na slici), italijanski slikar.
- 1896 – Odigrao se Englesko-zanzibarski rat, najkraći rat u historiji.
- 1908 – Rođen Lyndon B. Johnson, američki političar, 36. predsjednik SAD-a.
- 1916 – Umro Petar Kočić, bosansko-srbijanski književnik.
- 1991 – Moldavija proglašava nezavisnost od SSSR-a.
Obližnji datumi:
28. august uredi
- 430 – Umro Aurelije Augustin (na slici), kršćanski svetac i filozof.
- 1521 – Osmanlije okupirale Beograd.
- 1749 – Rođen Johann Wolfgang von Goethe, njemački književnik i mislilac.
- 1995 – Rat u BiH: Masakr na Markalama.
- 2005 – Uragan Katrina postao oluja pete kategorije.
Obližnji datumi:
29. august uredi
- 1189 – Napisana Povelja Kulina bana (na slici), najstariji dosad pronađeni očuvani bosanski državni dokument.
- 1533 – Konkvistador Francisco Pizarro pogubio kralja Inka Atahualpu.
- 1756 – Napadom na Saksoniju pruski car Fridrik II započeo Sedmogodišnji rat.
- 1915 – Rođena Ingrid Bergman, švedska glumica (umrla na isti dan 1987).
- 1987 – Umro Lee Marvin, američki glumac.
- 1995 – NATO otpočeo operaciju "Namjerna sila" protiv vojnog arsenala Srba u ratu u Bosni i Hercegovini.
Obližnji datumi:
30. august uredi
- 1797 – Rođena Mary Shelley (na slici), engleska književnica (Frankenstein).
- 1928 – Umro Wilhelm Wien, njemački fizičar.
- 1945 – Drugi svjetski rat: britanske snage oslobodile Hong Kong od Japana.
- 1974 – Svih 9 vagona brzog voza iz Beograda za Dortmund iskočilo iz šina pri brzini od 103 km/h i prevrnulo se na ulazu u Glavni kolodvor u Zagrebu. Poginula su 153 putnika.
- 1991 – Azerbejdžan proglasio nezavisnost od SSSR-a.
Obližnji datumi:
31. august uredi
- 12 – Rođen Gaj Cezar August Germanik Kaligula, rimski car.
- 1888 – Jack Trbosjek ubio svoju prvu žrtvu, Mary Ann Nichols.
- 1897 – Thomas Alva Edison (na slici) patentirao kinetoskop, prvi uređaj za prikazivanje filmova na svijetu.
- 1962 – Trinidad i Tobago proglasio nezavisnost od Ujedinjenog Kraljevstva.
- 1997 – U automobilskoj nesreći u Parizu poginula britanska princeza Diana, zajedno s njenim partnerom Dodijem Fayedom i vozačem Henrijem Paulom.
Obližnji datumi:
vidi -
diskusija -
uredi - historija