Primordijalna patuljastost
Primordijalna patuljastost (PD) je oblik patuljastosti koji rezultira manjom veličinom tijela u svim fazama života počevši od prije rođenja.[1] Preciznije, primordijalna patuljastost je dijagnostička kategorija koja uključuje specifične tipove duboko proporcionalne patuljastosti, u kojoj su osobe/žibotinje izuzetno male za svoje godine, čak i kao fetus. Većini osoba s primordijalnim patuljastim oblikom dijagnoza se ne uspostavlja sve dok ne napune oko 3–5 godina.
| Primordijalna patuljastost | |
|---|---|
| Drugi nazivi | Iskonska patuljastost |
 | |
| Jedan od oblika primordijalne patuljastosti je Russell-Silverov sindrom | |
| Simptomi | Ovisno od tipa |
| Komplikacije | Nizak rast, mikrocefalija, zastoj u razvoju |
| Uobičajeno pojavljivanje | Urođene |
| Trajanje | Doživotno |
| Vrste | Oko 200 tipova sa više podtipova |
| Uzroci | Nasljedni |
| Dijagnostička metoda | Genetičko testiranje, analiza rodoslova |
| Lijek | Nema |
| Frekvencija | Vidi po tipovima iz priložene tabele |
Medicinski stručnjaci obično dijagnosticiraju fetus kao mali za gestacijsku dob ili kao da pokazuje unutarmaternično ograničenje rasta kada se radi ultrazvučno snimanje. Obično se ljudi s primordijalnim patuljastim oblikom rađaju s vrlo malom porođajnom težinom. Nakon rođenja, rast se nastavlja mnogo sporijim tempom, ostavljajući osobe s primordijalnim patuljastim oblikom trajno godinama iza svojih vršnjaka po rastu i težini.
Većina slučajeva niskog rasta uzrokovana je skeletnim ili endokrinim poremećajima. Pet podtipova, od 200 tipova patuljastosti primordijalnog patuljastosti su među najtežim oblicima.
Još uvek ne postoje efikasni tretmani za primordijalni patuljastost. Rijetko je da osobe zahvaćene primordijalnim patuljastim oblikom prežive 30 godina.[2] U slučaju mikrocefalijske osteodisplazijske patuljastosti tipa II (MOPDII), povećan je rizik od[Vaskularna bolest|vaskularnih problema]], koji mogu uzrokovati prijezrelosnu smrt.[3]
Uzroci uredi
Poznato je da je patuljstost uzrokovana nasljeđivanjem mutantnog gena od svakog roditelja. National Geographic Channel predstavlja: Nauka o patuljastosti, kao u hipohipofitnoj patuljstosti. Primjena hormona rasta, prema tome, ima mali ili nikakav učinak na rast pojedinca s primordijalnim patuljastim oblikom, osim u slučaju Russell-Silverovog sindroma (RSS). Osobe sa RSS povoljno reaguju na terapiju hormonom rasta. Djeca sa RSS-om koja se liječe hormonom rasta prije puberteta mogu postići nekoliko centimetara dodatne visine. U januaru 2008. objavljeno je da je otkriveno da mutacije u genu za pericentrin (PCNT) uzrokuju primordijalni patuljastost.[4] Pericentrin ima ulogu u ćelijskim diobama, pravilnoj segregaciji hromosoma i citokinezi.
Drugi gen koji je uključen u ovo stanje je DNA2.[5] Mutacije ovog gena su upletene u Seckelov sindrom.
Dijagnoza uredi
Budući da su poremećaji primordijalnog patuljastog oblika izuzetno rijetki, pogrešna dijagnoza je uobičajena. Budući da djeca s PD-om ne rastu kao druga, početkumože se uočiti loša prehrana, metabolički poremećaj ili probavni poremećaji. Tačna dijagnoza PD-a se možda neće postaviti dok dijete ne napuni pet godina i postane očigledno da ima teški patuljasti oblik.
Tipovi uredi
| Naziv | OMIM | Opis |
|---|---|---|
| Seckelov sindrom | OMIM: 210600 | Ljudi sa Seckelovim sindromom imaju mikrocefaliju. Mnogi također pate od skolioze, iščašenja kuka, odgođenog koštanog doba, radijalne dislokacije glave i napada. Mutacije kod pacijenata sa Seckelovim sindromom nedavno su identificirane u genu koji kodira centrosomni protein CEP152 koji je također mutiran u nekim slučajevima primarne izolirane mikrocefalije. |
| Mikrocefalijski osteodisplazijski primordijalni patuljasti tip I (MODPD1) (Taybi-Linderov sindrom) | OMIM: 210710 | Ovaj oblik primordijalne patuljastosti često se skraćuje na ODPDI. Corpus callosum mozga je često nerazvijen (nazvan ageneza corpus callosum) i poznato je da pacijenti imaju epilepsijske napade i apneu. Tanke dlake su također česte, uključujući vlasište, kosu, trepavice i obrve. Oni skeletno pate od kratkih pršljenova, izduženih klavikula, savijenih femura i pomaka kuka. Kao i oni sa Seckelovim sindromom, često imaju mikrocefaliju. Ovaj sindrom je posljedica mutacija u genu RNU4ATAC. Ovaj gen, koji se nalazi na dugom kraku hromosoma 2 (2q14), kodira malu jedarnu RNK komponentu U12 ovisnog splajsosoma. |
| Mikrocefalijski osteodisplazijski primordijalni patuljasti tip II (MODPD2) | OMIM: 210720 | Oni koji imaju ODPDII često imaju dodatne zdravstvene probleme u poređenju sa drugim tipovima, kao što su škripavi glas, mikrodoncija, široko razmaknuti mliječni zubi, loši obrasci spavanja (u ranim godinama), odložen mentalni razvoj, česte bolesti, problemi s disanjem, problemi s ishranom, hiperaktivnost, dalekovidost i moždana aneurizma. Ne reaguju na hormonsku terapiju jer primordijalna patuljastost nije uzrokovana nedostatkom bilo kojeg hormona rasta. Nakon pregleda rendgenskih snimaka, takođe je otkriveno da mnogi imaju iščašene zglobove, skoliozu i odloženo koštano doba, kao i mikrocefaliju. Neće dostići veličinu prosečnog novorođenčeta sve dok ne budu u dobi između tri i pet godina. Ovo stanje je posljedica mutacija u genu PCNT koji se nalazi na dugom kraku hromosoma 21 (21q22) . Kodira protein poznat kao pericentrin. |
| Silver-Russellova patuljastost (Russell-Silverov sindrom) | OMIM: 180860 | Konačna visina osoba s Russell-Silverovim sindromom često premašuje visinu drugih s primordijalnim patuljastim oblikom: oni imaju tendenciju da imaju dismorfne karakteristike. Neki fenotipovi (obilježja) ljudi koji imaju Russell-Silverov sindrom su neadekvatan prirast u prve dvije godine, asimetrija tijela, nedostatak apetita, nisko postavljene, unatrag rotirane uši, klinodaktilija (zakrivljenost 5. Prsta prema unutra) , prepleteni prsti, nespušteni testisi, slab mošićni tonus, odloženo koštano doba, spušteni uglovi usana i tanka gornja usna, hipospadija, visok glas, mala brada, odloženo zatvaranje fontanela, hipoglikemija i čelo sa izbočenim vrhom. Njihove glave mogu izgledati kao da su trouglastog oblika i velike za njihovu malu veličinu tijela. |
| Meier-Gorlinov sindrom | OMIM: 224690 | Osobe s Meier-Gorlinovim sindromom često imaju male uši i nemaju koljena. Takođe je utvrđeno da imaju zakrivljene ključne kosti, uska rebra i iščašenje lakta. Poput Russell-Silverovog sindroma, obično premašuju visinu onih sa Seckelovim sindromom i ODPDI i II. Poznat je i kao "sindrom uha, patele, niskog rasta" (EPS). Mutacije kod pacijenata sa Meier-Gorlinovim sindromom nedavno su identifikovane u nizu gena uključenih u hromosomsku replikaciju, posebno u prereplikacijskom kompleksu. Specifični geni uključuju kompleksne gene za prepoznavanje porijekla ORC1, ORC4 i ORC6, kao i druge replikacijske gene CDT1 i CDC6. |
Također pogledajte uredi
Reference uredi
- ^ Fima Lifshitz (2007). Pediatric Endocrinology: Growth, adrenal, sexual, thyroid, calcium, and fluid balance disorders. CRC Press. str. 15–. ISBN 978-1-4200-4270-2. Pristupljeno 7 January 2011.
- ^ The Smallest People in the World, TLC/Channel Four, 2006
- ^ "Primordial dwarfism" (PDF). American Journal of Medical Genetics. Arhivirano s originala (PDF), 9 December 2012.
- ^ Rauch, A.; Thiel, C.T.; Schindler, D.; Wick, U.; Crow, Y.J.; Ekici, A.B.; Van Essen, A.J.; Goecke, T.O.; Al-gazali, L.; Chrzanowska, K.H.; et al. (2008). "Mutations in the Pericentrin (PCNT) Gene Cause Primordial Dwarfism". Science. 319 (5864): 816–9. Bibcode:2008Sci...319..816R. doi:10.1126/science.1151174. PMID 18174396. S2CID 23055733.
- ^ Tarnauskaitė Ž, Bicknell LS, Marsh JA, Murray JE, Parry DA, Logan CV, Bober MB, de Silva DC, Duker AL, Sillence D, Wise C, Jackson AP, Murina O, Reijns MAM (2019) Biallelic variants in DNA2 cause microcephalic primordial dwarfism. Hum Mutat