Gera

Gera
Gera
Grad
	Pogled sa tornja gradske vijećnice
	Grb
Država	Njemačka
Pokrajina	Tiringija
Vlada
• Načelnik	Julian Vonarb
Površina
• Ukupno	151,93 km2
Nadmorska visina	205 m
• Gustoća	Greška izraza: Neočekivani / operator /km2
Vremenska zona	CET (UTC+1)
• Ljeti (DST)	CEST (UTC+2)
Poštanski broj	07457-07557
Pozivni broj	0365, 0336695
Registracija vozila	G
Veb-sajt	www.gera.de

Gera je drugi po veličini grad u njemačkoj saveznoj pokrajini Tiringiji, poslije glavnog grada pokrajine, Erfurta. Nalazi se oko 60 kilometara južno od Leipziga i 80 km od Erfurta, na istoku pokrajine u dolini rijeke Weiße Elster. Grad je 2006 imao oko 102.000 stanovnika.

Historija uredi

Pojam Gera je prvobitno označavao područja doline rijeke Elster, gdje se danas i nalazi grad. Pretpostavlja se da je grad nastao u vrijeme prije seobe naroda, a od 8. vijeka u njemu su bili nastanjeni narodi slavenskog porijekla. Naziv grada Gera je prvi put spomenut 995 godine u jednom opisu granice. Godine 999 provincija Gera dolazi u posjed opatije Quedlinburg. Oni 1209 daruju ovaj posjed na upravljanje guverneru Weide. Tokom mnogih vijekova i putem nasljeđa, na ova područja na vlast dolazi dinastija Reuß.

Od 1237 godine, Gera se proglašava gradom. Grad se relativno sporo razvijao. Za vrijeme saksonskog građanskog rata, 1450 godine Gera je gotovo u potpunosti razorena. Od 1564 Gera postaje rezidencija vladara iz dinastije mlađe linije Reußa (njem. der Linie der jüngeren Reuß). Ovaj se period može okarakterisati kao "zlatno doba" u historiji grada. Od 15. vijeka počinje se razvijati tekstilna industrija. Grad je dva puta skoro do temelja izgorio, 1686 i 1780 godine.

Tokom 19. vijeka Gera se postepeno razvija u industrijski grad. Godine 1882 Oscar Tietz osniva, pomoću novca svog bogatog strica Hermana, prodavnicu iz koje će se, nakon niza godina, razviti lanac, danas veoma uspješnih supermarketa Hertie. Deset godina kasnije, 1892, kroz Geru počinje saobraćati gradski tramvaj.

Od 1848 to 1918 Gera je bila prijestolnica kneževine Reuß mlađe linije, a nakon abdikacije posljednjeg kneza iz ove dinastije, 1920 ulazi u sastav pokrajine Tiringije (njem: Thüringen), u to vrijeme, kao njen najveći grad.

Za vrijeme Drugog svjetskog rata veći dio grada je uništen prilikom bombardovanja 6. aprila 1945 godine. Do ujedinjenja Njemačke 1990, grad je pripadao Istočnoj Njemačkoj. Za vrijeme NJDR, broj stanovnika je značajno povećan zahvaljujući obližnjem rudniku uranijuma, tako da je 1989 godine ovdje živjelo preko 140.000 stanovnika. Nakon ujedinjenja Njemačke, stanovništvo brzo opada, tako da danas iznosi jedva nešto više od 100 hiljada.

Građevine uredi

Kuća Otto Dixa u Geri

Gradska vijećnica

Najpoznatije građevine u Geri su:

Gradska vijećnica iz 1576, stil renesansa
Tržnica sa Simsonovom fontanom
Dvorac Osterstein (najvećim dijelom uništen 1945)
Pozorište iz 1902
Vila Schulenburg, koju je projektovao Henry van de Velde
Crkva Svetog Johannisa, stil neogotika
Crkva Svetog Salvatora, stil barok sa unutrašnjim Art Nouveau dekoracijama
Crkva Sv. Marien, stil starija gotika
Crkva Sv. Trinitatis, stil starija gotika
Podrumi starog piva, zvani "Geraer Höhler"
Zoološki vrt Gera (od 1973)

Muzeji u Geri su:

Gradski muzej
Kuća Otto Dixa
Umjetnička galerija "Orangerie"
Muzej prirodne historije ("Schreiber House", najstarija građevina u gradu)
Muzej primijenjene umjetnosti ("Ferber House")

Gera je 2007 godine zajedno sa gradom Ronneburgom bila domaćin saveznog sajma hortikulure (Bundesgartenschau).

Privreda uredi

Prije 1990, Gera je imala snažnu tekstilnu industriju, zatim mašinsku industriju i industriju elektroničkih uređaja. Sve firme kao i u ostatku Istočne Njemačke su bile u državnom vlasništvu. Danas su većina ovih firmi ili ugašene ili reducirane u male, ne toliko značajne kompanije. Danas u Geri posluju firme iz oblasti telekomunikacija, precizne optike, poluprovodnika, mašinskih uređaja i prehrambenih artikala. Kao središte istočnotirinške regije u kojoj živi oko 450 hiljada stanovnika, u Geri su otvoreni mnogbrojni trgovački centri poput Gera-Arcaden, Amthor-Passage i Elster-Forum.

Stopa nezaposlenosti u Geri u junu 2008 godine iznosila je 14,8%, što je 0,6% manje u odnosu na juni 2007.^[1]. Po broju radnih mjesta u industriji, Gera se nalazi na sedmom mjestu od svih tirinških gradova.

Saobraćaj uredi

Putevi uredi

Kroz sjeverni dio grada u pravcu istok-zapad pruža se savezni autoput A4 Aachen-Görlitz sa dva priključna mjesta u Langenbergu i Leumnitzu. Između njih je 21. aprila 2007 otvoreno priključno mjesto Geraer Kreuz.

Nešto dalje kroz Geru prolaze savezne ceste B2, B7 i B92. Od 2004 u izgradnji je istočna obilaznica oko grada koja prolazi od predgrađa Cretzschwitz prema Leumnitzu, a 2007 godine je dovršena i puštena u promet.

Ukupna dužina cesti u području grada iznosi 507 km, a u gradu je registrovano oko 58.768 vozila.^[2]

Željeznice uredi

U Geri se nalazi sedam željezničkih stanica, od kojih su samo glavna te željezničke stanice Gera-Jug i Gera-Zwötzen povezane međugradskim i međuregionalnim linijama. Ostale stanice služe samo za promet lokalnih vozova.

Gera je poslije Lübecka najveći njemački grad bez elektrificiranog željezničkog priključka kao i jedan od malobrojnih velikih gradova bez željezničkih veza sa velikim centrima. Od 2002 do 10. decembra 2006 bila je uspostavljena brza linija InterConnex od Gere preko Berlina prema Rostocku, ali je ukinuta. Postoji regionalne brze linije prema Regensburgu i Göttingenu, kao i veoma gusta mreža linija (svakih sat vremena) prema gradovima kroz koje prolazi ICE linija: Leipzig, Weimar, Jena i Saalfeld.

Avio-saobraćaj uredi

Na istoku grada se nalazi manji aerodrom Gera-Leumnitz. Najbliži komercijalni aerodromi se nalaze u Leipzigu (Leipzig-Altenburg) oko 40 km od Gere i aerodrom Leipzig-Halle oko 90 km sjeverno od grada Gere.

Sport uredi

Najveći nogometni klub je 1. FC Gera 03, koji je nastao 2003 spajanjem klubova TSV 1880 Gera-Zwötzen i SV 1861 Liebschwitz. Klubu je uspjelo 2007 godine ući u Oberligu sjeveroistok (4. rang takmičenja) i osvojiti tirinški kup. Ženski nogometni klub 1. FC Gera 03 se takmiči Regionalliga sjeveroistok.

Međutim, zanimljivo je da je u sportskom svijetu, Gera mnogo više poznata po kladioničarskom gigantu Sportwetten Gera GmbH, za koji se vežu i mnogi skandali u vezi namještanja rezultata i mnogi sudski procesi.