Evropsko vijeće

Evropsko vijeće (eng. The European Council) poznat još i kao Evropski samit (od en. summit - vrh, sastanak šefova država ili vlada). U početku se naziv odnosio na sastanke predsjednika država ili predsjednika vlada država članica Evropske unije i predsednika Evropske komisije a danas je to najviši politički organ Evropske unije, doduše bez formalnih zakonodavnih i izvršnih ovlaštenja ali djeluje kao institucija čije su odluke "veliki podsticaj definisanju opštih političkih smjernica u Evropskoj uniji".^[1]

Historija uredi

Evropsko vijeće razvilo se iz povremenih sastanaka na vrhu predsjednika država i vlada država članica Evropske ekonomske zajednice 1960-tih godina. Ustanovljeno je u decembru 1974 u Parizu na sastanku Evropske ekonomske zajednice. Ovakvi sastanci postali su od 1975. godine redovita praksa dva puta godišnje na inicijativu tadašnjeg francuskog predsjednika Valéry Giscard d'Estainga (prvi se održao u Dublinu za vrijeme irskog predsjedanja Vijećem Evropske unije). Formalno je priznat 1986. godine Jedinstvenim evropskim aktom (eng. Single European Act).

Evropsko vijeće i druge evropske institucije uredi

Evropsko vijeće nije isto što i Vijeće Evropske unije (koje se naziva još i Vijećem ministara Evopske unije) koje je zasebno tijelo Evropske unije, niti Vijeće Evrope, koje je zasebna međunarodna organizacija sa sjedištem u Strasbourgu, odvojena od Evropske unije.

Rad vijeća uredi

Čelnici država ili vlada zemalja Evropske unije sastaju se najmanje dva puta u godini (decembar, juni, a po potrebi još najviše dva puta kako bi raspravljali na neformalnim sastancima o pojedinim temama) zajedno s predsjednikom Evropske komisije kako bi raspravljali o pitanjima bitnim za Uniju, te dali političke poticaje za daljnje aktivnosti. To političko tijelo ima ključnu ulogu u usuglašavanju interesa i stajališta država članica.

Unutar Vijeća osobito je istaknuta uloga predsjednika Vijeća. Tu funkciju svakih šest mjeseci obavlja predsjednik one države koja predsjedava Evropskom unijom.

Vijeće može donositi pravno obavezujuće akte, a tada se smatra da ih je donijelo Vijeće Evropske unije u sastavu predsjednika država ili vlada budući da samo Evropsko vijeće nije formalno tijelo koje može samo donositi odluke. Ono to rijetko čini.

Kada Ustav Evropske unije stupi na snagu, Evropsko vijeće će konačno biti pravno priznato kao jedno od tijela u institucionanoj strukturi Evropske unije. Također rotirajuće predsjedništvo biti će zamijenjeno funkcijom Predsjednika Evropske unije s mandatom od dvije i pol godine. Tradicionalno se održavao u zemlji koja je u tom trenutku predsjedavajuća Vijeća Evropske unije, ali je krajem 2000. godine odlučeno da će se u budućnosti dio ili eventualno čitav održavati u Briselu.

Evropskim vijećem trenutno predsjedava Herman Van Rompuy, koji je izabran na mandat od 2,5 godine, sa mogućnošću produženja na još jedan mandat. Predsjednik mora podnijeti izvještaj Evropskom parlamentu nakon svakog sastanka Evropskog vijeća.

Funkcija Predsjedavajućeg Evropskog vijeća ne donosi njenom nosiocu nadmoć nad ostalim članovima, on ili ona su samo primus inter pares (lat. - prvi među jednakima).

Raspored predsjedavanja Evropskim vijećem i Vijećem Evropske unije uredi

Vrijeme	Vršilac
2007.	Njemačka Portugal
2008.	Slovenija Francuska
2009.	Češka Švedska
2010.	Španija Belgija
2011.	Mađarska Poljska
2012.	Danska Kipar
2013.	Irska Litvanija
2014.	Grčka Italija
2015.	Latvija Luksemburg
2016.	Holandija Slovačka
2017.	Malta Estonija
2018.	Bugarska Austrija
2019.	Rumunija Finska
2020.	Hrvatska Njemačka
2021.	Portugal Slovenija