Crkva Rođenja Presvete Bogorodice u Obudovcu

Crkva rođenja presvete Bogorodice u Obudovcu, općina Šamac, Bosna i Hercegovina, pripada Srpskoj pravoslavnoj crkvi i eparhiji zvorničko-tuzlanskoj. Proglašena je za nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine. Nacionalni spomenik čine crkva i groblje, te pokretno naslijeđe koga čini ikonostas i 26 ikona. Crkva nalazi se u posavskom selu Obudovac, 16 km od Šamca, uz lokalni put prema Brčkom.

Crkva rođenja presvete Bogorodice
Osnovne informacije
Religija	Pravoslavlje
Država	Bosna i Hercegovina
Oznaka baštine	Nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine
Arhitektonski opis
Arhitektonski tip	Crkva
Arhitektonski stil	Srpsko-vizantijski i barokni
Kamen temeljac	1864
Dovršeno	1882. god
Specifikacije
Dužina	38,0 m
Širina	22,0 m
Toranj/-evi	1
Visina tornja	40 m
Materijali	Kamen

Historija

Crkva rođenja presvete Bogorodice u Obudovcu građena je 18 godina, sa prekidima od 1864. do 1882. godine. Dozvola za gradnju dobivena je od sultana iz Carigrada.

Crkvu je gradilo 18 okolnih sela, a dobrovoljni prilozi za gradnju crkve su prikupljani sa teritorije čitave Bosne i Hercegovine, Vojvodine, pa čak i Rusije.

Spominje se cifra od 16000 dukata koji su prikupljeni iz raznih krajeva svijeta. Izgradnju crkve vodio je majstor Tasa iz Ohrida, sa 50 majstora i radnika.

Na crkvi vršena je rekonstrukcija i konzervatorsko-restauratorski radovi, i to više puta, u periodu od 1891. do 2001. godine.

Opis

Crkva je u osnovi trobrodna bazilika, sa pripratom, naosom i trodijelnim oltarskim prostorom, koga sačinjavaju tri apside, koje se nalaze na istočnoj strani objekta.

Ikonostas rađen je u periodu od 1937. do 1940. godine. Predstavljene dvadeset dvije ikone su rad akademskog slikara Romana Petrovića.

U crkvi se čuva i dvadeset šest ikona nepoznatog autora. Nastale su prije 29. oktobra 1858. godine, kada je stara crkva nakon «Protine bune» zapaljena. Sve ikone su rađene tehnikom tempere na drvetu. Uramljene su u smeđi drveni ram, širine 6,5 cm. Ikone su uglavnom rađene u istom maniru, one na kojima su predstavljeni pojedinačno svetitelji, na tamnoj podlozi je prikazana stojeće figura svetitelja sa njegovim atributima. Isti slučaj je i sa ikonama na kojima je predstavljena neka scena, pozadina takve ikone je tamnija.

Zvonik sa tri zvona je kvadratne tlocrtne osnove, a njegova visina iznosi oko 40 m do krsta.

Uz samu lokaciju crkve nalazi se staro pravoslavno groblje, koje je i danas aktivno.

U dvorištu, na istočnoj strani se nalazi prizemna zgrada, zvana Svetosavski dom, sa kancelarijama, arhivom i salom.

Literatura

• Đoko Slijepčević, Historija Srpske pravoslavne crkve, II knjiga, Od početka XIX vijeka do kraja Drugog svjetskog rata, Munchen, 1966. (korištene usluge biblioteke Bošnjačkog instituta, fondacija Adila Zulfikarpašića-Sarajevo), 1966.